Ik ben weer terug in Liberia, waar ik tussen 2012 en 2016
heb gewerkt voor het National Democratic Institute (NDI) en waar ik op dit blog
verslag van heb gedaan. Ik pak die draad nu weer op. Tot half november zal ik
hier samen met 5 collega’s als Long Term Observer (LTO) de campagne voor de
presidents- en parlementsverkiezingen observeren. Het is een gemêleerd
gezelschap: mijn collega’s komen uit Ivoorkust, Benin, de VS en twee uit
Spanje. Vier mannen en twee vrouwen. In teams van twee bestrijken we het hele
land. We praten met kandidaten, ambtenaren die de verkiezingen voorbereiden,
journalisten en vertegenwoordigers van lokale groepen die op de verkiezingsdag
in de stemlokalen aanwezig zijn om te kijken of alles volgens de regels
verloopt.
De verkiezingen worden op 10 oktober gehouden. Het zijn
belangrijke verkiezingen, omdat voor her eerst sinds 1944 de macht van de vertrekkende
president (Ellen Johnson-Sirleaf) via hopelijk democratische en vreedzame verkiezingen
overgaat in de handen van haar opvolger. In Liberia zijn de sporen van de twee
burgeroorlogen die tussen 1990 en 2003 het land verdeelden en aan de rand van
de afgrond brachten, nog steeds voelbaar. Onderhuidse spanningen, corruptie en
diep geworteld wantrouwen kunnen bij discutabele verkiezingen een ontvlambare
mix vormen. Allerlei Liberiaanse organisaties (overheid, burgergroepen, kerken)
willen dat voorkomen en de internationale gemeenschap staan hen daarin bij. De
uitdagingen zijn enorm.
Registeren van kiezers: enorme klus
Zoals de registratie van kiezers: een enorme klus, want
Liberia heeft geen bevolkingsregister en praktisch niemand heeft een paspoort
of een ander identiteitsbewijs. Er waren rond de 2000 registratiekantoren waar
mensen een kiezerskaart met pasfoto konden halen. Een geboortebewijs, een
registratiekaart van de vorige verkiezingen of een lijfelijke getuigenis van
twee andere, wél geregistreerde kiezers volstond voor verreweg de meesten. Bovendien blijkt uit verslagen van burgergroepen die de registratie hebben gevolgd dat in een groot aantal gevallen de aspirant kiezer zich in het geheel niet hoefde te identificeren. Vaak wellicht omdat de ambtenaar de persoon kende, maar legitiem is het niet. Het
moge duidelijk zijn dat dit alles bij elkaar geen waterdicht systeem is voor een betrouwbare
kiezersregistratie, maar gezien de omstandigheden wel de meest haalbare. De
registratieperiode is in maart afgesloten. Bijna 2,2 miljoen mensen hebben zich geregistreerd. De voorlopige kiezerslijsten zijn bekend
gemaakt door de National Elections Commission, opdat mensen die zich niet konden terugvinden op die lijsten, maar wél
over een registratiekaart beschikken, hun beklag konden doen. Dat hebben zo’n
13.000 mensen gedaan. Daarbij komt nog dat het percentage analfabeten rond de
40% schommelt, waarvan een groot deel zich wel heeft geregistreerd, maar niet
heeft gecontroleerd of ze op die lijsten staan. Het risico is dus aanwezig dat
op de verkiezingsdag in de stembureaus het er emotioneel aan toe kan gaan, als
blijkt er iets niet klopt. Om dit soort problemen te voorkomen is er door
lokale en internationale groepen, waaronder NDI, veel energie gestoken in het
voorlichten van kiezers en het trainen van ambtenaren die de registratie
verzorgden. Nu is de kiezersregistratie slechts een van de vele hobbels die
genomen moeten worden. Daar zullende komende blogs over verhalen.
 |
| Team Montserrado: v.l.n.r.: Loka, Famatta en Leo |
Team Montserrado
Gisteren, zaterdag 29 juli, vertrokken de drie teams met chauffeur
en lokale assistent naar hun eerste bestemmingen: Gbarnga, Zwedru en
Montserrado. Montserrado is mijn team. Samen met Loka uit Benin, Ansu
(chauffeur) en Famatta (assistente) zullen wij een groot deel van de
kustprovincies moeten ‘doen’, inclusief de hoofdstad Monrovia. Het regenseizoen
is aangebroken en aangezien de wegen niet best zijn, zullen we eerst de ver weg
gelegen provincies in het noorden, grenzend aan Sierra Leone, bezoeken.
