Ik ben weer terug in Liberia om bij te dragen aan NDI’s
programma dat luistert naar de fraaie naam ’Fostering Citizen-Responsive
Policies and Legislative Processes’. Oftwel het stimuleren (want dat is het
meer dan fostering > koesteren) van een open en productieve relatie
tussen parlementariërs en burgers. En dat betekent dat NDI burgergroepen traint
hoe ze op een effectieve manier parlementariërs kunnen benaderen en beïnvloeden
en begrijpen hoe parlementaire structuren en mores werken. En ‘aan de andere
kant’ parlementariërs probeert bij te brengen dat het nuttig voor hen én de
democratie is als zij open staan voor deze stemmen van onderop en in hun werk
daartoe ook openingen biedt.
NDI heeft het afgelopen jaar al het nodige georganiseerd om
burgergroepen en politici bij elkaar te brengen. Mijn inbreng is er deze weken
vooral opgericht dat parlementariërs zich een werkwijze gaan eigen maken die ervoor
zorgt dat het geluid van de straat ook wordt gehoord – én er iets mee gedaan
wordt. Dat kan op vele manieren. Allereerst is het zonneklaar voor iedereen in
Liberia wat de grootste, met elkaar samenhangende problemen zijn: de armoe, de
slecht functionerende gezondheidszorg, het haperende onderwijs, de
werkloosheid, falend economisch beleid waardoor de vele grondstoffen voor een
appel en ei door multinationals het land worden uitgevoerd enz. Elke fractie
zou haar inspanningen, haar strategie en werkwijze moeten laten leiden door de
vastberaden wil om deze problemen aan te pakken. Dat gebeurt nu veel te weinig.
De oppositie is er vooral op gebrand de regerende partij pootje te lichten – en
andersom.
Verder zouden partijen veel actiever moeten zijn om het
parlement ‘opener’ te laten functioneren door middel van publieke
hoorzittingen, ‘fact finding missions’ die het land in gaan, tijdig de agenda,
voorstellen en besluiten te publiceren enz.
Nu krijgen veel parlementen in de wereld -vaak terechte- kritiek,
ook in Nederland. Maar de aard én oorzaak van de problemen waar Liberia mee te
maken heeft verschillen van dag tot nacht met die van bijvoorbeeld Nederland.
Weah onder vuur
Volgend jaar zijn er weer presidents- en parlementsverkiezingen.
En deze werpen hun schaduw al ver vooruit. De zittende president George Weah, leider
van de Coalition for Democratic Change (CDC), zal ongetwijfeld een
tweede termijn willen. Als je op de cijfers afgaat heeft zijn tot nu toe 4,5-jarige
regeerperiode weinig vooruitgang gebracht. En niet alleen de cijfers vertellen
dat. De situatie op straat, in de sloppenwijken en op de markten laten dat
zien. De verklaringen zijn velerlei. Natuurlijk, ook Covid heeft hier gewoed en
de internationale gevolgen van de Russofascistische inval in Oekraïne laten
zich ook in Liberia gelden. Hoge inflatie en dus hoge prijzen. Dat neemt niet
weg dat Weah, die niet bekend staat als een sterk en visionair politicus, de
corruptie niet aanpakt, de wonden van de burgeroorlog laat dooretteren en zijn op
zich goed ontvangen Pro-Poor Agenda laat versloffen.
 |
George Weah (rechts) op campagne in 2017
|
Weah richt zich nu vooral op ‘window-dressing’ projecten
zoals de aanleg van enkele ’s avonds felverlichte sportparken en het verbreden
van een van de weinige, geasfalteerde wegen in het land. Hij omringt zich met
ministers en adviseurs die, evenals hijzelf trouwens, regelmatig onder vuur
liggen vanwege corruptie en wanbeleid.
Nu heeft Liberia een rijke traditie van forse
beschuldigingen die over en weer heenvliegen in het politieke spectrum, daarbij
geholpen door een verrassend vrije pers, zonder dat hier ooit enig vervolg aan
wordt gegeven. Zo kwam de minister van financiën begin juni onder
vuur te liggen, omdat hij $25 miljoen uit het wegenfonds had gehaald om
de lonen van ambtenaren te kunnen betalen. Dat daarbij geld in de verkeerde
zakken was verdwenen was een van de -tot nu toe- onbewezen beschuldigingen die
de ronde deden.
 |
| FrontPage Africa, 1 juni 2022 |
President Weah ligt ook onder vuur.
Hanson Kiazolu,
de fractievoorzitter van de
Unity Party (UP), de grootste
oppositiepartij, bekritiseert in een
lang
interview in FrontPage Africa het wanbeleid van de regering, dat
volgens hem niets heeft gedaan tegen de grote armoede waaronder de grote
meerderheid van de Liberianen gebukt gaat.
Ex-senator Sando Johnson, een van de trouwe dienaren
van dictator/oorlogsmisdadiger Charles
Taylor, steunde in 2017 met zijn National Patriotic Party (NPP) in
de verkiezingen Weah. De NPP maakt deel uit van de regerende coalitie en
partijleider Jewel
Howard-Taylor, de ex van Charles, is vicepresident. Nu roept
Johnson de kiezers op om van George Weah een One-Term President
te maken. Johnson is dan ook verhuisd naar de oppositionele All Liberian
Party (ALP), de partij van Benoni Urey, een
van de rijkste mensen van Liberia, en ook een bondgenoot van Charles Taylor in
de jaren 1990.
Samenwerkende oppositie
Na de overwinning van George Weah en zijn CDC in 2017
sloegen vier oppositiepartijen de handen ineen en vormden een coalitie, de Collaborating
Political Parties (CPP). Behalve de hierboven genoemde UP en ALP maakten
ook de Liberty Party (LP) en het Alternative National Congress
(ANC) deel uit van deze oppositionele coalitie.
Deze CPP had een tijd de wind mee. Bij de tussentijdse
senaatsverkiezingen in december 2020 won ze elf van de vijftien zetels die op
het spel stonden. Euforie alom bij de oppositie. Vrij zelfverzekerd werd verkondigd
dat dit goede resultaat ook zou worden gehaald bij de verkiezingen in 2023. De
huid werd al bijna verkocht voordat de beer was geschoten. De beer bleek echter
in de CPP te zitten. Het was nl. niet
duidelijk wie de presidentskandidaat van de CPP voor de verkiezingen in 2023 zou
worden. Er bleken twee belangstellenden te zijn.
De leider van de UP, verreweg de grootste partij van de CPP,
was - en is nog steeds - de 77-jarige Joseph Boakai,
die onder de twaalf presidentsjaren van Ellen Johnson-Sirleaf
(2006-2018) haar vice-president was. De Amerikaanse politieke veteraan Joe Biden
in gedachte, wil Boakai, die in 2017 van Weah in de tweede ronde verloor, in
2023 het nog eens proberen president te worden.
 |
| Alexander Cummings |
Echter, de leider van het ANC, de 65-jarige
Alexander
Cummings, heeft dezelfde ambitie. Cummings behaalde in 2017 7,21% van
de stemmen. Niet onverdienstelijk voor een nieuwkomer in de Liberiaanse
politiek. Cummings had tussen 1997 en 2016 hoge functies in de Afrikaanse tak
van Coca-Cola en woonde in die periode in Nigeria. Tijdens de
verkiezingscampagne in 2017 voerde hij als enige een zeer inhoudelijke
campagne, wat door velen, met name buitenlandse waarnemers, zeer werd
gewaardeerd.
Gespleten oppositie
De strijd tussen Boakai en Cummings over wie nu de
partijleider -en dus de presidentskandidaat-
zou worden, werd het laatste jaar uitgevochten met over en weer
beschuldigingen, al dan niet vervalste CCP-documenten en zelfs twee rechtszaken.
De kwestie werd nog gecompliceerder toen de Liberty Party in twee fracties
uiteenviel. De ene fractie steunde Cummings en de andere steunde Boakai, die
overigens ook door ALP werd -en wordt- gesteund.
De ene rechtszaak spitste zich toe op de kandidaatstelling
voor de tussentijdse verkiezing van een Senaatszetel in de provincie Lofa, die
op 28 juni a.s. plaatsvindt. Omdat de CCP in twee delen was uiteengevallen werd
betwist door de Cummingsgezinden dat de UP met een eigen kandidaat zou kunnen
komen. De National Elections Committee, volgens Boakai een door de CDC
gecontroleerde club, volgde deze zienswijze. Maar in een rechtszaak die de UP daarna
aanspande, werd het oordeel van de NEC vernietigd. De UP kan dus een kandidaat
in Lofa leveren, wat overigens een stronghold van Boakai is; hij is daar
geboren.
Meteen daarna stopte
het openbaar ministerie met de procedure om Cummings te vervolgen,
vanwege malversaties die hij zou hebben gepleegd met partijdocumenten. Deze
procedure had vijf maanden geduurd, met weinig voortgang, maar bleef wel als
een zwaard van Damocles boven zijn hoofd hangen. Ook hierbij werd de CDC ervan
beschuldigd op de achtergrond een kwalijke rol te spelen. Het uitschakelen van zowel
Boakai als van Cummings zou Weah immers een steun in de rug geven om in 2023 te
zegevieren. Cummings had voor zijn verdediging befaamde advocaten ingeschakeld,
waaronder Cherie Blair,
de vrouw van de Britse ex-premier Sir Tony Blair. Zij beweerde in een
pleitnota dat de vervolging van een prominente opponent van Weah een rol
speelde in deze zaak.
 |
| Cherie Blair |
Publiciteitsgevoelig
Cummings voelt zich bevrijd en kon het niet nalaten zijn
triomf publiciteitsgevoelig
te vieren door een ontmoeting met een oude vriend: de voormalige president van
Nigeria Olusegun
Obasanjo, die hij tijdens zijn Coca-Cola tijd in Nigeria goed
heeft leren kennen. Obasanjo had woorden te kort om Cummings te prijzen als de
toekomstige president van Liberia. Hij dichtte hem een grote reputatie in het
internationale bedrijfsleven toe. ‘Liberia zal ongetwijfeld profiteren van
buitenlandse investeringen, het scheppen van banen en het verhogen van de
levensstandaard van de Liberiaanse bevolking’ zo parafraseerde FrontPage Afrika
de voormalige Nigeriaanse president over zijn vriend Cummings die hij
verzekerde van zijn voortdurende vriendschap en steun.
Ik ben benieuwd welke Afrikaanse staatshoofden Boakai en
Weah uit de hoge hoed gaan toveren.
 |
| OlusegunObasanjo |
