zaterdag 25 januari 2020

Werken aan een eerlijke politiek


Het was een mooie leerschool voor dertig ambitieuze leden van de vijf grootste politieke partijen in het West-Afrikaanse Liberia. De straat op gaan met een vragenlijst. Over corruptie, de kwaliteit van het onderwijs en van de gezondheidszorg. En dan vragen aan voorbijgangers wat ze ervan vonden. Dat leverde soms verrassende antwoorden op. En vaak ook niet. Dat de meeste mensen denken dat corruptie praktisch nooit wordt aangepakt en bestraft, is niet zo verwonderlijk in een land waar de politie en het rechtssysteem als de meest corrupte overheidssectoren worden gerekend. Of dat de meeste mensen in het geval van nood moeten lopen naar een ziekenhuis. En dat de kwaliteit van de leraren niet hoog wordt aangeschreven. Dat is allemaal niet zo verwonderlijk in dit land , waar 64 % onder de armoedegrens leeft, het gemiddelde inkomen per inwoner €2 per dag is en 40% analfabeet is, zoals cijfers van de Verenigde Naties laten zien. Verrassend was dat de meeste mensen toch nog steeds van de regering verwachten dat zij de problemen oplossen.


Luchtfietserij

Dat is verrassend en hoopgevend. Verrassend omdat je zou denken dat na tientallen jaren van wanbeleid, burgeroorlog, ebola en corruptie mensen de hoop opgeven dat de politiek er nog -in positieve zin-  toe doet. Dat zij blijkbaar vinden dat ‘de politiek’ er een puinhoop van heeft gemaakt, maar tegelijkertijd dat ‘de politiek’ erin zou moeten slagen om het tij te keren. Een soort politieke Houdini-act. En dat is dan ook hoopgevend. Althans voor die mensen die erin blijven geloven dat uiteindelijk de democratie, de mensenrechten en de rechtstaat moeten overwinnen.
De geloofwaardigheid terugbrengen in de politiek was het – ongeschreven- thema van een tweedaagse training die ik -mede- gaf aan dertig ambitieuze, gemotiveerde partijleden in Monrovia, de hoofdstad van Liberia. Op het programma stonden zaken als hoe kun je een politiek ontwikkelen die aansluit bij de behoeften van de bevolking, hoe pak je dat dan aan, waar vind je de argumenten en cijfers om je voorstellen te onderbouwen en wat heb je nodig om dat ook gerealiseerd te krijgen. Het gevaar bij zo’n aanpak is dat de luchtfietserij tot grote hoogte kan stijgen. Wat in werkelijkheid ook volop gebeurt. De beloften die de in 2017 gekozen president George Weah -en zijn Coalition for Democratic Change – waren zo torenhoog, dat je daarna alleen maar diep kunt vallen. En dat is precies wat er nu gebeurt.
En dus vlochten wij een dikke rode draad door deze training: wees ervan bewust dat uiteindelijk de kiezers de jury zijn van je politieke daden. Koester je idealen, werk aan concrete voorstellen en veranderingen, maar begrijp dat als je luchtkastelen belooft de kiezers je zullen afrekenen.

Leuk bericht uit Tanzania
Hoogdravende woorden

Nogal hoogdravende woorden die we verpakten in discussies, voorbeelden en praktische oefeningen, waarvan de straat op gaan er dus een van was. Gewapend met een vragenlijst die ze in hun eigen partijgroep hadden opgesteld. Gebaseerd op een aanname dat corruptie, gezondheidszorg en onderwijs dé grote problemen zijn waar mensen mee kampen. Maar dat zou natuurlijk wel eens heel anders kunnen uitpakken. De komende weken gaan de deelnemers, uiteraard opgesplitst in partijgroepjes, dat ondervinden als ze in de verschillende districten van Monrovia gaan uitzoeken wat de problemen zijn. Wat de mensen ‘in de wijken’ daar zelf over zeggen, wat voor oplossingen zij hebben en hoe er samengewerkt kan worden om samen een vuist te maken. En hoe uiteindelijk de parlementariërs van hun eigen partijen er echt werk van gaan maken. Uiteraard kun je dan niet om de belabberde economische situatie heen. Een praktisch lege staatskas en een inflatie van rond de 30% in 2019. Maar dan nog kunnen – en moeten - er keuzen gemaakt worden, die op een eerlijke manier uitgelegd moeten worden. Maar daarover een volgend blog.