Corona virus is real!!!

Afgelopen week was ik, voor het eerst sinds het begin van de COVID-crisis, weer in Liberia. Het Strengthening Political Parties programma waarvoor ik sinds 2018 regelmatig naar Liberia ga, heeft uiteraard behoorlijk vertraging opgelopen, omdat ook in Liberia COVID actief was - en is. Bijeenkomsten, workshops e.d. konden niet worden gehouden en het Liberiaanse NDI-team moest vanuit huis werken.

Omdat ik gevaccineerd ben, en er langzamerhand toch weer activiteiten en bijeenkomsten plaats konden vinden, vloog ik zondag 2 mei vanaf Brussel naar Monrovia. Volgens de Belgen moest ik mij voor vertrek laten testen. Dat deed ik in Amsterdam bij zo’n ‘cowboy club’ TestsnelCovid, waar ik voor 95 euro een test plus reiscertificaat kon halen. De testlocatie was gevestigd in een met houten schotten afgetimmerd deel van een bakkerij (!) in Amsterdam-West waar een uiterst ongeïnteresseerd type mij ontving. Wat een verschil met de GGD-locatie, eveneens in Amsterdam-West, waar ik twee weken eerder mijn vaccinatie haalde en in alle vriendelijkheid zeer professioneel werd geprikt in een goed verzorgde omgeving.

Tandarts Stelzer sneltest

Een dag later ontving ik van TestsnelCovid het heugelijke nieuws dat ik negatief was getest. De brief was ondertekend door ene Drs. J.O. Stelzer, met vermelding van zijn BIG registratie. Bij naspeuring op internet kwam ik uit bij tandarts Jan Stelzer van Tandartspraktijk Rembrandt uit Amstelveen (directeur: Chantal Stelzer). Branchevervaging is wijd verspreid als er snel geld kan worden verdiend.

Op Brussel Airport aangekomen bleek niemand mijn sneltestresultaat te willen zien. Niet bij het inchecken en niet bij het instappen, waar zoals gebruikelijk de stewardessen je met alle egards de weg naar je stoel wijzen. De stewardess die ik daarop aansprak vond het ook onbegrijpelijk dat er bij het inchecken niets was gevraagd. Dus zat ik tijdens die vlucht van zo’n 8 uur in een goed gevuld vliegtuig met wellicht geteste, maar daarop niet gecontroleerde medepassagiers.

In Monrovia aangekomen moest iedereen zich laten testen. Dat ging op zijn Liberiaans langs vijf loketten en bureautjes, waarvan de eerste een bank was waar ik 75 dollar voor de test moest deponeren. Dit verliep overigens allemaal vrij vlot. Minder vlot verloopt de uitslag van de test, want die moet ik nu, zes dagen later, nog steeds ontvangen.

Inmiddels, als ik dit schrijf, heb ik mijn derde test binnen 8 dagen (voor wederom 75 dollar) alweer te pakken, want om het land uit te komen, word je ook geacht COVID-vrij te zijn. Deze test vond plaats in een aan het stand gelegen Union Treatment Center, dat overigens beter geoutilleerd was dan de test locatie van die tandarts in Amsterdam-West. Deze keer is het resultaat wel op tijd binnen: negatief.

Testlocatie in Monrovia

Overigens zijn mensen met een diplomatenpaspoort vrijgesteld van testen. Zouden diplomaten per definitie immuun zijn?  (Wel natuurlijk volgens de Wappie-theorie: dat ze deel uitmaken van het wereldwijde complot van de elite om COVID-angst aan te wenden, de wereldbevolking zo onder de duim te houden, en er hun vriendjes ook nog goed aan te laten verdienen…).

Corona virus is real!!!

In Liberia, althans in de hoofdstad Monrovia waar ik deze week verbleef, wordt overigens flink aandacht besteed aan de gevaren van COVID. Affiches sporen de Liberianen aan om handen te wassen en een mondkapje te dragen. Over de drukste weg van de stad hangt een spandoek: met een citaat van H. E. Dr. George Manneh Weah (geen tandarts, maar president) CORONA VIRUS IS REAL!!! Bij publieke gebouwen, hotels, restaurants en supermarkten staan ontsmettingsmiddelen.

Dat er zo gehamerd wordt op beschermende maatregelen is overigens goed te begrijpen. De ebola-epidemie van 2014/ 2015 staat nog iedere Liberiaan in het geheugen gegrift. Op straat voor de hekken van overvolle ziekenhuizen stierven mensen. Zo’n 5000 geregistreerde ebola-doden telde het land. De paniek was enorm groot en de besmetting levensgevaarlijk. De COVID-epidemie lijkt daarbij vergeleken minder schokkend en aangrijpend. En zo op het oog (en oor) minder verspreid. Niet één Liberiaan die ik sprak kende iemand die COVID had gehad. Nu is het altijd uitkijken met dit soort waarnemingen, want malaria is veel voorkomend en symptomen kunnen vergelijkbaar zijn.

Is Afrika een risico of leermoment?

Er wordt gelukkig wél gevaccineerd in Liberia. In maart ontving het land 96.000 doses AstraZeneca vanuit het COVAX-programma. En er wordt een levering van 384.000 doses binnenkort verwacht. Een eerste begin in dit land waar ca. 4 miljoen mensen wonen. Het vaccin is gratis en op afspraak te halen. Ook Chinezen doen een duit in het zakje met het schenken van o.a. 180 ventilatoren, 50 zuurstof tanks, 19.400 mondkapjes en 100 thermometers.

Maar er heerst twijfel bij veel Liberianen die ik spreek. Je hoort argumenten als dat het virus toch niet wijdverbreid is en dat het warme klimaat hen minder bevattelijk maakt. Berichten in westerse media, zoals het voorpagina-artikel in het NRC van woensdag jl. (Niet vaccineren in Afrika is risico voor hele wereld), worden in Liberia niet gelezen… Wel berichten Liberiaanse kranten, die overigens maar in een kleine oplage verschijnen, over het wantrouwen dat er bestaat tegen vaccineren.

In het NRC van vandaag (8 mei) reageert microbioloog Rosanne Hertzberger hierop. Onder de kop ‘Houd uw medelijden en leer van Covid in Afrika’ relativeert ze voorzichtig de COVID-crisis die Afrika zou bedreigen. Ik ben microbioloog noch viroloog, maar zie in Liberia, een klein, arm land in dit enorme continent dat te makkelijk over één kam wordt geschoren, dat het vooralsnog (?) mee lijkt te vallen.      

Malversaties?

In de Liberiaanse senaat waren deze week veel kritische geluiden te horen over een rapport van de Presidential Taskforce on Covid-19, waarin werd gesteld dat 2,3 miljoen mensen voedselhulp hadden ontvangen, in de vorm van rijst, bonen en bakolie. Het gaat dan om kwetsbare families die in armoede leven en van de economische neergang vanwege COVID extra te lijden hebben. Het parlement had daarvoor 25 miljoen dollar ter beschikking gesteld, in samenwerking met het World Food Program van de VN. Uiteraard moest de distributie plaatsvinden door tussenpersonen, en daar heeft de oppositionele meerderheid in de senaat haar pijlen op gericht. Die tussenpersonen zouden daar buitensporig van geprofiteerd hebben. Zoals vaak werden in de senaat geen bewijzen geleverd voor de malversaties en ging men af op geruchten. De voorzitter van de taskforce ontkende uiteraard. Cynici merkten op dat de senatoren zich stil zouden hebben gehouden, als ze zelf ook wat graantjes mee hadden kunnen pikken.

Echter, een paar dagen later werd de ‘regeringscommissaris’ van een district in de provincie Grand Cape Mount op staande voet ontslagen, omdat hij met de voedselhulp gesjoemeld zou hebben.

Maar dat is helaas een bekend patroon. Als er gevallen van corruptie zijn, en die zijn er volop, en er is veel publiciteit over, wordt er ergens wel een schuldige gevonden. De ‘grote corruptie’, die onder president Weah welig tiert, gaat tot nu toe vrijuit. Het in maart verschenen rapport van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS is zeer kritisch over de corruptie en praktisch alle andere aspecten van de mensenrechtensituatie in Liberia.

Een citaat: The law provides criminal penalties for bribery, abuse of office, economic sabotage, and other corruption-related offenses committed by officials, but the government did not implement the law effectively. There were numerous reports of government corruption. Officials frequently engaged in corrupt practices with impunity.

President Weah steeds meer in het nauw

Weah zelf lijkt ook steeds meer in het nauw te komen. Zijn gebrek aan daadkracht, de coterie van ex-warlords en corrupte ex-politici die hij om zich heen verzamelt, de uitbreiding van zijn onroerend goed portefeuille, en de raadselachtige dood van enkele functionarissen die teveel van hem zouden weten, doen zijn positie en populariteit steeds meer verzwakken. De uitslag van de in december 2020 gehouden Senaatsverkiezingen wijzen daar ook op. Van de vijftien zetels die er te winnen waren gingen er elf naar de oppositie.

Rechtvaardige sociale en economische ontwikkeling, versterking van de democratie, bestrijding van de corruptie, respect voor mensenrechten: er is veel te doen in Liberia. Ik was er, zoals vaker de laatste jaren, om bij te dragen aan de activiteiten van NDI: een beter functioneren van politieke partijen (zie mijn voorgaande blogs). Dat programma houdt binnenkort op – al zal het waarschijnlijk een vervolg krijgen - en een aantal zaken moesten daarom afgehandeld worden. Daar valt weinig spectaculairs over te vermelden. Anders dan dat, net als in de rest van de wereld, de nodige veranderingen langzaam gaan.