Het rapport van de
Liberiaanse rekenkamer over de besteding van Ebola-gelden, waar ik vorige
week in mijn blog over schreef, heeft deze week nogal wat publiciteit
opgeleverd in de Liberiaanse kranten. Een krant drukte een groot deel van de
bevindingen integraal af, wat op mij toch meer als journalistieke luiheid
overkomt, dan serieuze berichtgeving. Rapporten van rekenkamers plegen
doorgaans, ondanks de pittige zaken die soms worden onthuld, door het
ambtelijke taalgebruik niet tot lezen uit te nodigen. Wat dat laatste betreft:
de strijd die de voormalige Nederlandse Ombudsman Brenninkmeijer nu in EU verband voert, als lid van de
Europese Rekenkamer, tegen onleesbare rapporten verdient alle navolging. Lees
hier zijn interview
in de Volkskrant van vorige week.
Rekeningen nummeren
Mijn goede vriend Peter Sertons, voorzitter van enkele
(Nederlandse) gemeentelijke rekenkamers, vroeg me of er ook
aanbevelingen in het rapport van de Liberiaanse rekenkamer stonden. Het
antwoord is ja en nee. Per geval wordt er wel een aanbeveling gedaan, maar dat
is steeds in de trant van: dienst x moet
de rekeningen goed nummeren, ambtenaar y
moet het bedrag van 10.000 dollar aan
uitgaven voor benzine alsnog verantwoorden en minister Z moet de
aanbestedingen volgens de regels laten verlopen. Ambtenaren en ministers worden
overigens wel met name genoemd. Maar er worden geen aanbevelingen gedaan die
meer structureel van aard zijn. Dat zal komen omdat in de inleiding van het rapport de rekenkamer stelt dat op grond van het uitgevoerde
onderzoek onvoldoende bewijsmateriaal kon worden gevonden om een conclusie te
onderbouwen. Daarmee wordt vooral gedoeld op de gebreken die de rekenkamer
heeft geconstateerd met betrekking tot een verantwoording van gedane uitgaven.
Immers, ruim 10% van de uitgaven kon niet
of onvoldoende worden verantwoord, maar daarmee is nog niet gezegd, zo lijkt
de rekenkamer te willen zeggen, dat er gefraudeerd is of op andere manier
onrechtmatig is gehandeld. Als dat zo is zijn er natuurlijk andere maatregelen
nodig dan aanmoedigingen om rekeningen te nummeren.
 |
| President Johnson-Sirleaf |
Waar is het busje?
Intussen heeft de president van Liberia, Ellen
Johnson-Sirleaf als een adder gebeten op het rapport gereageerd tijdens een media meeting. Hoewel
ze toegaf het rapport nog niet te hebben gelezen, maar er over gebriefd was door haar ambtenaren,
weersprak zij suggesties dat er iets mis
gegaan zou zijn en hamerde er op dat in die eerste maanden van de Ebola
crisis de paniek groot was. (Zoals
verleden week beschreven gaat het rapport
slechts over een beperkte periode en over een beperkt deel van beschikbaar
gestelde gelden voor de Ebola-bestrijding.)
Nu heeft ze ongetwijfeld een punt: de paniek was groot en er
moest snel worden gehandeld. En dus, zo stelde ze, moet er niet worden gezeurd als de regels
m.b.t. het aanschaffen van een busje (nl. een aanbestedingsprocedure met drie prijsaanbiedingen) niet werden
gevolgd. Dat busje moest er snel komen om hulpverleners te vervoeren, de
procedure volgen zou weken hebben geduurd, en mensenleven hebben gekost.
Daarin heeft ze natuurlijk gelijk, maar ze heeft geen punt.
Het busje wordt wel genoemd in het rapport: de rekenkamer (GAC) kon het
aanvankelijk niet vinden, maar nadat het Ministerie van Volksgezondheid (MOH) had
meegedeeld ‘It is presently located in the yard
of the MOH Central
office awaiting repair. GAC is welcome to physical verify this bus
is, where is’
constateert de rekenkamer, nadat ze op 3 april daar een kijkje heeft genomen: ‘the issue of the fifteen seater bus is
resolved’.
De rekenkamer constateert weliswaar dat een aantal keren de
juiste procedure bij een aanschaf niet is gevolgd. Maar de kamer is kritischer op
andere kwesties zoals de vele uitkeringen die aan ambtenaren zijn gedaan zonder
dat er sprake scheen te zijn van enige Ebola betrokkenheid, materialen en
apparaten die zijn gekocht en onvindbaar zijn, valse rekeningen, de bijna
700.000 dollar die het Ministerie van Defensie heeft ontvangen, maar niet kan
verantwoorden enz. De president laat met haar reactie zien weinig trek te
hebben om zich te verantwoorden. En dat draagt er toe bij, en praktisch alle
kranten wezen daarop, dat er niets terecht is gekomen van wat zij bij haar
eerste uitverkiezing in 2006 als topprioriteit de Liberianen voorspiegelde: een
compromisloze bestrijding van de diep gewortelde en wijd verspreide corruptie
Urgentie
Geen opmerkingen:
Een reactie posten