De afgelopen twee weken ben ik op pad geweest naar het verre
zuidoosten van Liberia: Barclayville, Harper en Fish Town, de hoofddorpen van
de counties (provincies) Grand Kru,
Maryland en River Gee. Met mijn collega’s Varney, Romeo en Mardia over
(grotendeels) onverharde wegen via Ganta en Zewdru (zie kaartje rechts op de
pagina). Van Monrovia naar Harper is zo’n 750 km, en daar doe je dan een kleine
drie dagen over.
 |
| Varney en Romeo |
Het is voor de derde keer dat ik deze reis maak en het
blijft boeiend om door dat eindeloze tropische regenwoud te rijden over een met rood gruis bedekte weg.
Zo om de vijf tot tien minuten kom je een auto of motorrijder tegen. Om de
tien/vijftien kilometer is er wel een dorpje langs de weg met wat schamele hutten. Vaak wordt er door
dorpsbewoners wat te koop aangeboden: fruit (ananas, bananen, mango’s),
groenten (komkommer, cassave) en benzine in allerlei maten flessen en glazen
potten. Je komt langs rubberboomplantages, een ijzerwingebied en aangeplante palmbomen
waar de bekende olie uit wordt gewonnen. Elk dorp heeft wel tien borden waarop
NGO’s meedelen wat ze hebben achtergelaten: een school, een waterput, een
toiletgebouwtje, dan wel met opgewekte leuzen de dorpsbewoners oproepen een
boek te lezen, op vrouwen te stemmen, handen te wassen en de Ebola te stoppen. Af en toe een verlaten
autowrak dat er aan herinnert dat de wegenwacht een onbekend fenomeen is.
Een miljoen dollar per kilometer
Het eerste deel van de route, tussen Monrovia en Ganta is
verhard. Toen ik deze 180 km lange weg
in 2012 voor de eerste keer aflegde, was het een verschrikkelijk slechte weg
met om de haverklap diepe gaten en weggeslagen asfalt, zodat het rijden een
permanente, zeer hobbelige slalom was. Inmiddels is de weg voor een groot deel
bedekt met glad asfalt dank zij het
tienjarige Liberia Road Asset Management Project van de Wereld Bank. De totale
lengte Monrovia-Ganta-Yekepa (grens met Guinea)
is 335 km, waarvan 250 km opnieuw wordt geasfalteerd. Het budget is 250
miljoen dollar, waarvan de Wereld Bank 175 miljoen dollar op tafel legt,
de rest is extern gefinancierd, maar hoe precies is me onduidelijk, hoewel de website
van de Wereld Bank over dit project veel informatie geeft. (Volgens Wikipedia
financiert de EU dit project ook.) Veel mensen die de weg rijden, denken dat
het een door de Chinezen betaalde vorm van ontwikkelingshulp is, want al het
oranje gekleurde materieel (vrachtwagens, walsen) is van een Chinees bedrijf.
De opzichters en landmeters komen eveneens uit China. Het project is echter,
zoals het hoort, door de Wereld Bank via een open procedure aanbesteed.
Verschillende bedrijven uit Portugal, Turkije, Liberia, Senegal en twee uit
China toonden belangstelling; de China
Chongqing International Construction Corporation (CICO) kreeg de opdracht.
Als je echter in Ganta afslaat richting Tapeta, Zwedru en
Harper, is de 500 km lange route die voor je ligt uitsluitend onverhard. En
daar lagen onze bestemmingen. In Barclayville (Grand Kru county), Harper (Maryland
county) en Fish Town (River Gee county) gaven we een tweedaagse training aan de twaalf leden
van de Citizen Observatory, die in
elk van deze provincies actief is. Deze Citizen
Observatories zijn een initiatief van SEWODA (South Eastern Women Development Association) één van de civil society organizations, waar NDI
nauw mee samenwerkt. Wij ondersteunen, trainen en
subsidiëren hen, zodat ze beter voor hun zaak kunnen opkomen, ontwikkelen met hen
manieren om meer bewoners van dorpen in hun regio hierbij te betrekken en hoe
ze het beste parlementariërs kunnen benaderen en beïnvloeden, zodat deze
goedbetaalde honorabels initiatieven
nemen om de levensomstandigheden van de Liberianen te verbeteren. Want dat is
hard nodig.
 |
| Mardia |
Actievoeren voor ‘de goede zaak’ begint met weten waar je
het over hebt. Inzicht in de problemen die je aan wilt pakken, met voorstellen
komen hoe het beter kan, dat op een aansprekende manier verwoorden, veel
medestanders voor je zaak winnen en dan
politici benaderen, hen deelgenoot maken en waar nodig onder druk zetten. Dit
op het oog simpele a-b-c’tje was de kern van de training die we de activisten
van SEWODA gaven. Waarbij zij vooral bij het begin moeten beginnen: het
verzamelen van feitelijke informatie over de wantoestand die ze willen
bestrijden.
Elke Citizen
Observatory had drie ‘social issues’ uitgekozen waar ze werk van
wilden maken. Alle drie kozen ze voor het openbare basisonderwijs,
daarnaast o.a. gezondheidszorg en veiligheid. Het is de
bedoeling dat ze de komende maanden op pad gaan in hun communities om de situatie scherp in kaart te brengen. Om me tot
het onderwijs te beperken: tijdens de training is een monitoring report form ontwikkeld, waarmee ze basisscholen gaan
bezoeken om met eigen ogen waar te nemen hoe de situatie is: is er
elektriciteit, water, zeep? Zijn er toiletten, hoeveel boeken zijn er
beschikbaar, is er een schoolbibliotheek, hoeveel kinderen zijn er per klas,
kan ieder kind in een schoolbank zitten, zijn de onderwijzers die op de pay-roll staan ook daadwerkelijk
aanwezig, zijn ze bevoegd enz. Op deze wijze wordt er concrete informatie
verzameld die iets zegt over de kwaliteit van het openbare basisonderwijs. Er
wordt door hen informatie verzameld bij ongeveer veertig scholen (25-30% van
het totaal) in iedere provincie wat een redelijk beeld zal geven. Voor de
overige onderwerpen zullen soortgelijke formulieren worden gebruikt.
 |
| De Citizen Observatory van Grand Kru |
Who, what where and when
Tijdens de tweedaagse training werd het belang van ‘evidence based advocacy’ voortdurend
door ons benadrukt. Alleen als je een –betrouwbaar- beeld kunt geven van de
feitelijke situatie heb je argumenten in handen om verbeteringen te eisen, kun
je daarvoor voorstellen ontwikkelen en daarmee de boer op gaan. Naast het
ontwikkelen van de werkmethode, bespraken we met de activisten hoe het
parlementaire systeem in Liberia werkt, welke rol de parlementariërs worden
geacht te vervullen en hoeveel actiemiddelen er wel niet zijn om je boodschap
uit te dragen.
Belangrijk was ook het opstellen van een concreet werkplan
voor de rest van het jaar in twee groepen van zes. Gedetailleerd (who,
what when and where) werden alle activiteiten ingevuld, zodat iedereen weet
wat haar of hem te doen staat.
 |
| Werkplan discussie |
De activisten staan er niet alleen voor. Ze zullen tijdens
hun werkzaamheden ondersteund worden door stafleden van SEWODA. En ook wij
zullen een vinger aan de pols houden en waar nodig bijspringen. Als aan het
eind van het jaar de hobbelige, vaak moeilijk begaanbare weg tussen parlement
en belangengroepen geplaveid is met rake rapportages, goede voornemens én
concrete maatregelen is er een stap voorwaarts gezet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten