Iedere provincie in
Liberia is opgedeeld in kiesdistricten. Zo’n district levert een parlementslid,
die gekozen wordt in één ronde. Er zijn districten waar in 2011 de ‘volksvertegenwoordiger’
met 12% van de stemmen is gekozen, omdat er wel 20 kandidaten waren. Wat dat
met democratie te maken heeft, begrijp ik nog steeds niet.
Provincies met veel
bewoners hebben meer kiesdistricten dan dunbevolkte provincies, maar een
proportionele verhouding is ver te zoeken. Zo heeft Montserrado, waarin de
hoofdstad Monrovia ligt, 17 kiesdistricten met ruim 777.000 geregistreerde kiezers,
dus gemiddeld zo’n 45.000 kiezers per district. In Bomi zijn er ruim 61.000
kiezers geregistreerd in de drie districten. Dat is ruim 20.000 kiezers per
district. Wat dat met democratie te
maken heeft, begrijp ik nog steeds niet.
 |
| Edwin Snowe |
Twee domicilies
In district 1 van Bomi
strijden 6 kandidaten om de zetel. Een van hen is Edwin Snowe, die sinds 2005
in het Huis van Afgevaardigden zit voor een kiesdistrict uit Monrovia. Hij heeft
echter een plantage in Bomi met een huis, en voldeed aan de voorwaarde die de
kieswet stelt dat je als kandidaat één jaar voor de verkiezingen in het
betreffende kiesdistrict moet wonen. Maar moet een eenmaal gekozen kandidaat niet
in zijn of haar kiesdistrict blijven wonen? En kun je dus als zittend kamerlid
wel meedoen aan verkiezingen in een ander district? Over deze kwestie is veel
te doen geweest. (Zie ook mijn blog van 8 augustus.) Het kamerlid dat nu
district 1 in Bomi vertegenwoordigt, en zijn zetel verdedigt, was ‘not amused’
en maakte bezwaar bij de nationale kiesraad, evenals eens senator van Bomi. Hun
argument was: een volksvertegenwoordiger moet ‘domicilie’ hebben in het
district dat hem heeft gekozen. En aangezien je niet in twee districten
tegelijk ‘domicilie’ kunt hebben, was de registratie van Snowe in Bomi
ongeldig. De kiescommissie gaf hen geen gelijk. Beiden gingen in beroep bij de
Hoge Raad. Ook daar werd hun beroep afgewezen met het simpele argument dat geen
wet in Liberia voorschrijft dat een gekozen volksvertegenwoordiger domicilie in
zijn kiesdistrict moet hebben.
Triomfator
Snowe kan dus meedingen
naar die zetel in Bomi. Nu is Snowe geen gemiddelde kandidaat. Hij is rijk, en wordt
gezien als gezaghebbend in de regerende Unity Party. Velen zien hem als een
toekomstige presidentskandidaat. Hij was al volop campagne aan het voeren in
Bomi, terwijl zijn kandidatuur werd betwist. Tubmanburg, de hoofdstad van Bomi,
hing vol met affiches, zijn goed geoutilleerde partijkantoor is in de
hoofdstraat en hij heeft een eigen radiostation, Radio Pumah, dat een
gloednieuw kantoor op zijn farm
heeft.
De overwinning van Snowe
werd afgelopen zondag groots gevierd in Tubmanburg. Het halve kiesdistrict was
uitgelopen om hem als een triomfator binnen te halen. De schattingen lopen,
zoals altijd, fors uiteen van vele honderden tot 10.000 mensen. Voor de politie
waren het ‘too many to handle’. Er was een gospelkoor en een pastoor en een
imam hielden een preek.
Levende kip
De volgende dag togen wij
naar zijn farm. Er waren zeker honderd mensen rondom zijn huis, die geduldig
wachtten tot hij even tijd voor ze had. Sommigen hadden een geschenk bij zich,
zoals een levende kip in een dichtgebonden plastic zak. De kip vond dat niet
fijn en ging er bijna met zak en al vandoor. Hij liet zich niet zien, maar ’s
middags spraken we hem in het ‘West End Restaurant’ in Tubmanburg. Hij verdedigde
zich uitgebreid voor zijn overstap. Hij was vorig jaar door duizenden kiezers
uit Bomi met een petitie gevraagd om zich kandidaat te stellen. Daarna overlegde
hij met allerlei mensen uit zijn kiesdistrict in Monrovia en kreeg het groene
licht van zijn partij. Als hij nou door zijn kiezers in Monrovia was gevraagd
om te blijven, had hij dat zeker overwogen. Maar dat is niet gebeurd. (Hij
behaalde overigens wel een verbazingwekkende 51% in 2011.) En hij somde
uitgebreid al het goede op dat hij deed voor de ontwikkeling van Bomi:
schoolgeld betalen voor studenten, een generator voor de moskee, werkverschaffing
op zijn palmolieplantage. Snowe is inderdaad vrijgevig. Ik herinnerde hem eraan
dat ik met verbazing had aanschouwd, toen NDI in 2014 een workshop organiseerde
voor parlementariërs over de staatsbegroting, hoe hij zijn 72 collega’s een iPad
cadeau deed. Zij hieven de slogan ‘Let it Snowe’ aan, wat nu zijn
verkiezingsleuze is.
Snowe maakte als jongeman
deel uit van de entourage van Charles Taylor in het begin van de jaren ’90 en
was getrouwd met een dochter van deze warlord/president, die nu een straf van
50 jaar uitzit in een Engelse gevangenis. De ex-vrouw van Taylor (niet de
moeder van Snowe’s ex-vrouw) is nu de vicepresident
kandidaat voor de oppositionele Coalition for Democratic Change, met
ex-wereldvoetballer George Weah als presidentskandidaat. Door velen wordt de
hand van Charles Taylor achter deze coalitie gezien, wat o.a. door de Unity
Party van Snowe heftig is bekritiseerd. Hij was het daar mee eens en zou het
een ramp vinden als Charles Taylor weer achter de schermen invloed zou kunnen
uitoefenen. Hij zei bezig te zijn met schrijven van een boek over zijn tijd met Taylor.
Overigens: Snowe staat op
de lijst van ‘individuals responsible for committing economic crimes’ van de Truth and Reconciliation Commission die
na de burgeroorlog aan de slag ging om alle begane wandaden in kaart te
brengen. Hij werd, met vele anderen, aanbevolen om vervolgd te worden. Wat
nooit gebeurde. Ik ben benieuwd naar dat boek.
(De website van de Truth and Reconciliation Commission schijnt uit de lucht te te zijn, maar het rapport is hier te vinden.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten