Eens in de maand wordt het ‘op locatie’ uitgezonden: in de
hoofdplaats van een van de 15 counties,
met publiek. ‘Legislative Spotlight On The Dialogue’ heeft het dan en deze eerste aflevering had een
feestelijk tintje. Dus togen we naar Kakata, de hoofdstad van Margibi County,
ruim een uur rijden ten noordoosten van Monrovia. De City Hall was stampvol en
tot buiten toe stonden mensen door open ramen te kijken en te
luisteren. NDI werd van alle kanten lof toegezwaaid voor het 
initiatief . Er
waren vijf parlementariërs uitgenodigd die ieder de kans kregen om iets tegen
de Kakatanezen te zeggen over de
actuele politiek. Daarna kreeg het 250 koppige publiek de kans om ‘de dialoog’
aan te gaan. Tijd is een rekbaar begrip in Liberia. Hoewel iedere politicus
vijf minuten kreeg, pakten de meesten er vijftien, zodat het rechtstreeks
uitgezonden programma niet één maar twee uur duurde. Maar daar deed niemand
moeilijk over. Wie de retorische (on)vermogens van Nederlandse politici kent,
staat versteld van de verbale kunstwerken die in Liberia worden afgeleverd.
Praktisch iedere parlementariër weet zijn of haar gehoor te raken met
gloedvolle betogen over aansprekende onderwerpen, daarbij het publiek steevast
uit te nodigen met instemmende dan wel afkeurende geroep het verhaal in te
kleuren. En als iemand een opmerking maakt, raakt de spreker niet van zijn of
haar tekst-apropos af –er is sowieso geen geschreven tekst – maar gaat er
meteen op in.
initiatief . Er
waren vijf parlementariërs uitgenodigd die ieder de kans kregen om iets tegen
de Kakatanezen te zeggen over de
actuele politiek. Daarna kreeg het 250 koppige publiek de kans om ‘de dialoog’
aan te gaan. Tijd is een rekbaar begrip in Liberia. Hoewel iedere politicus
vijf minuten kreeg, pakten de meesten er vijftien, zodat het rechtstreeks
uitgezonden programma niet één maar twee uur duurde. Maar daar deed niemand
moeilijk over. Wie de retorische (on)vermogens van Nederlandse politici kent,
staat versteld van de verbale kunstwerken die in Liberia worden afgeleverd.
Praktisch iedere parlementariër weet zijn of haar gehoor te raken met
gloedvolle betogen over aansprekende onderwerpen, daarbij het publiek steevast
uit te nodigen met instemmende dan wel afkeurende geroep het verhaal in te
kleuren. En als iemand een opmerking maakt, raakt de spreker niet van zijn of
haar tekst-apropos af –er is sowieso geen geschreven tekst – maar gaat er
meteen op in.
Belangrijkste onderwerp was de staatsbegroting, die op dit
moment volop in discussie is. Kritische vragen uit het publiek spoorden de
politici aan meer werk te maken van goed onderwijs, bereikbare gezondheidszorg
en fatsoenlijke wegen. Oppositie- en coalitiepartijen waren vertegenwoordigd
dus daar werd toch wel verschillend op gereageerd. De ene parlementariër
verdedigde zijn regering, terwijl de oppositionele parlementariër voluit
tegengas gaf. Reflexen van alle tijden.
Hoeveel mensen er naar de uitzending geluisterd hebben is
onbekend, evenals de waardering -de ‘kijk en luisterdienst’ bestaat hier niet-
maar de mensen in Kakata, waar doorgaans weinig valt te beleven, waren erg
enthousiast.
Na het door iedereen uit volle borst gezonden volkslied was
er voor allen –ook het publiek- de
befaamde Liberiaanse lunch (rijst kip en sla). En gingen we op de foto achter
een spandoek.
Zwarte Radio Magie
Het medialandschap in Liberia is vrij overzichtelijk. De
enige publieke TV-zender ligt al een tijdje plat. Daarnaast zijn er twee
commerciële zenders, die met een antenne te ontvangen zijn. Mensen met geld
kunnen een abonnement op het Zuidafrikaanse DStv nemen dat –zelfs voor
Nederlandse begrippen- schandalig hoge tarieven rekent voor de keur aan zenders
die het biedt. Naast BBC, CNN, Aljazeera, China TV, zijn dat veel sportzenders,
religieuze kanalen (Islam TV, Inspiration, Kingdom), kinder- en muziekzenders
enz.). De doorsnee Liberiaan heeft echter geen TV thuis en kijkt voor een halve
dollar in een zaal naar belangrijke voetbalwedstrijden.
Veel belangrijker zijn de radiostations. Fabric, Truth,
Love, Kings, Power,
Veritas, UNMIL Radio zijn goed beluisterde zenders. Veel ‘talkradio’, een
interview van een uur met een minister of politicus is heel gewoon – en altijd
worden luisteraars gevraagd op te bellen. En dat gebeurt volop. Ook hier veel
religie. Er is zelfs een ‘heal’ programma waarbij de beller wordt gevraagd de
handen op de radio te leggen, waarna de dienstdoende geestelijke zijn
bezwerende formules de ether in slingert. De zwarte magie is nog springlevend.
Naast de landelijke zenders zijn er zo’n vijftig ‘rural radiostations’ die regionaal veel beluisterde programma’s maken.
En de radio wordt echt voor allerlei nieuws en mededelingen gebruikt. Zo hoorde
ik een keer de opsomming van een onafgebroken reeks van namen. Dat bleken
geslaagden van een middelbare school te zijn.
Een handvol kranten maakt het medialandschap compleet. The Inquirer, The Chronicle, Frontpage, The Daily Observer en nog
enkele andere zorgen voor het –vaak slecht gedrukte- nieuws. De oplaag is
beperkt, schattingen van mijn Liberiaanse kennissen liggen rond de 5000
exemplaren. Je kunt ze op straat los kopen. De journalisten worden slecht
betaald, elk artikel is te koop. De kwaliteit is dan ook matig en de
berichtgeving sterk politiek gekleurd. Wel is er volledige vrijheid van
meningsuiting. Kranten schromen niet met grof geschut de vloer aan te vegen met
politici–om het even of het nu de president of de oppositieleider is.
Smakelijke details worden daarbij niet geschuwd. Internationaal nieuws beperkt
zich, begrijpelijker wijs, tot vooral Afrikaans nieuws. Behalve dan het
voetbalnieuws dat sterk op Europa is gericht. De met tientallen miljoenen
ponden gesmeerde overgang van RVP, zoals Robin van Persie hier wordt
genoemd, van Arsenal naar Manchester United was groot nieuws in alle kranten.
Dat daarbij dan steevast wordt vermeld dat hij bij Feyenoord groot is geworden
–en ook zijn belangrijkste prijs tot nu toe heeft gewonnen (de UEFA-cup in
2002)- doet het rood-witte hart dan weer even gloeien.
