zaterdag 3 november 2012

Kolengruis: goed voor je longen!



De zomer komt er aan in Liberia. Zo rond 1 november loopt het regenseizoen op zijn laatste benen. Af en toe geeft het nog een laatste krimp met een hevige regenbui, maar dat duurt niet lang. En als de zon weer schijnt voel je de hitte. Op 1 november, de eerste donderdag van november, was het Thanksgiving Day.
Deze nationale feestdag is (ook al) vanuit de in de Verenigde Staten overgewaaid. Het is de dag waarop dank wordt gezegd (traditioneel aan God) voor de oogst en voor allerlei andere goede dingen. Als je het mij vraagt een nogal navrante gebeurtenis in een arm land als Liberia. (In de Verenigde Staten wordt deze dag gevierd op de vierde donderdag in november. In protestants-orthodoxe kerken in Nederland bestaat de Dankdag voor het Gewas.)
Er wordt niet gewerkt, de straten zijn uitgestorven, de winkels dicht en zelfs de altijd levendige straathandel zweeg. Alleen de kerken zitten vol. Ik was platzak en gelukkig gaf een van de vijf geldautomaten mij nog wel enig ‘slijk der aarde’ en daarmee kreeg dat ‘thanksgiving’ voor mij toch ook nog een zekere betekenis.
Met de komst van de zomer verandert ook het fruitaanbod op straat. Gedurende het regenseizoen zijn er hoofdzakelijk bananen en kokosnoten verkrijgbaar. Nu betreden langzaam maar zeker de sinaasappels, papaja’s, ananassen en mango’s weer het straattoneel. Vrouwen met een tafeltje, dienblad of emmer bieden de vruchten aan, met een baby op de rug of een rondscharrelende kleuter. De prijzen liggen tamelijk vast, 10 Liberiaanse dollars voor een banaan of sinaasappel, 150 voor een ananas, 50 voor een papaja enz. (10 Liberiaanse dollars is ca 5 eurocent). Het is wel handig te weten wat die prijzen zijn, want uiteraard proberen  de dames er meer voor te krijgen als ze merken met een onwetende vreemdeling te maken te hebben. En dat kun je ze niet kwalijk nemen, want ze behoren tot de armste groepen.
Het nuttigen van een Liberiaanse, groengele sinaasappel is overigens wel een belevenis. Desgevraagd schilt de verkoper met een vlijmscherp mesje de sinaasappel rondom, zodat een dun laagje, makkelijk kneedbare schil overblijft. Dan onthoofdt ze de vrucht door aan de bovenkant een reep af te snijden. De kunst is nu het sap met de vingers omhoog te kneden en het kostelijke vocht uit de bovenkant van de sinaasappel op te slurpen. Een prima manier om zonder knoeien een sinaasappel te eten!


Over eten gesproken: restaurants zijn er in alle soorten en maten in Monrovia. Je hebt de chique hotels zoals Mamba Point, Cape Hotel, Royal Hotel en Bella Casa, waar je prima kunt eten met een main dish van tussen de 15 en 20 (Amerikaanse) dollars. Expats, maar ook veel Liberianen uit de –groeiende- middenklasse vormen de klandizie. Daarnaast zijn er restaurants met een terras aan of boven zee (Golden Beach, Tides), met live muziek of dans (Atlantis, Sajj), op het dak met uitzicht over het centrum (Bamboo Bar), in een villa-sfeer (Blue House), Marokkaans, Chinees, Japans, Indiaas enz. Kortom: er is aan veel gebrek in Liberia, maar niet aan restaurants. Ook niet voor ‘gewone’ Liberianen, die veel buiten de deur eten. Op straat kun je rijst met vlees of vis eten, dat dan uit een emmer wordt geschept, en daarnaast zijn er vele huisrestaurants, waar je in de keuken kunt eten, of je eten halen, want de take-away is hier reuze populair.


De kwaliteit van het eten is heel redelijk en de kaart is meestal gevarieerd. Liberiaanse gerechten zoals fufu, zoete aardappel en cassave, rijst met vlees of vis, maar ook pizza’s, pasta’s, kebab’s en salades. Soms wordt de kaart verrijkt met extra informatie, waarbij niet geschroomd wordt de eigen nering de hemel in te prijzen. Sam’s BBQ spant wat dat betreft de kroon. Na een lange zondagse strandwandeling, langs compounds en sloppenwijken, liepen we terug over de Tubman boulevard, de belangrijkste verkeersader van Monrovia. In de gloednieuwe Sam’s BBQ streken we neer voor een snack en lazen tot onze verbijstering hoe gezond het eten van gegrilld vlees is. De stukjes kolengruis die je binnenkrijgt zouden je longen beschermen tegen verontreinigde lucht die je inademt. Dat was voor ons een nieuw inzicht!