zondag 21 april 2013

Kennis, praktijk en macht moeten parlement bij de les houden

Deze week was de officiële start van ons nieuwe, drie-jarig programma dat de relatie tussen actie- en belangengroepen (kortweg CSO’s:  Civil Society Organisations) en het parlement wil versterken. CSO’s moeten leren hoe ze beter kunnen opkomen voor de zaak waar ze voor staan. Een duidelijke missie, een heldere boodschap, een realistische strategie, lobbyen, goed gebruik maken van eigen (sociale) media, maar ook van kranten, radiostations  en de mobiele telefoon. En goed begrijpen hoe het parlement werkt,  wat precies die drie beroemde rollen inhouden (maken van wetten, regering controleren en volksvertegenwoordiging), hoe een wet tot stand komt, wat commissies uitspoken enz.
En aan de andere kant moeten het parlement, cq de individuele ‘lawmakers’, begrijpen dat ze baat hebben bij een goede band met CSO’s. Ze kunnen gebruik maken van hun expertise, hun mobilisatiekracht en hun kennis van de realiteit ‘on the ground’. En bovenal moeten ze begrijpen dat een vitale democratie niet zonder een actieve inbreng van de bevolking kan bestaan. Dat een parlement, opgesloten in een vierkante kilometer en alleen met zich zelf bezig, van de samenleving vervreemdt.
Dáár gaat het over. En dus bestaat ons nieuwe programma uit een groot aantal activiteiten om CSO’s beter hun werk te laten doen en mét parlementariërs nieuwe werkwijzen te ontwikkelen waarin CSO’s een rol kunnen spelen.

De workshop aan het werk
Een rappende Q&A

Afgelopen woensdag was de officiële ondertekening van het contract tussen Sida (Swedish International Development Agency, dat de ontwikkelingshulp ‘doet’ voor de Zweedse regering) en NDI. Het was de start van een driedaagse workshop, de eerste activiteit in ons programma. Onze country director en een vertegenwoordigster van de Zweedse Ambassade hielden een speech over het belang van een actieve civil society en tekenden voor drie jaar onder het toeziend oog van vijftig deelnemers aan de workshop. We hadden ook de deputy speaker van het Huis van Afgevaardigden uitgenodigd, Hans Barchue. Een speciale man. Als hij begint te praten kun je zijn eentonige zinnen nauwelijks verstaan en dreigen je gedachten al snel naar aangenamere oorden te zweven. Maar dan, na een minuut of twee, slaat bij hem de vlam in de pan. Hij loopt tussen de deelnemers rond en in een soort rap van vraag en antwoord weet hij ineens alle goede snaren te raken. De twee zorgvuldig voorbereide en van papier gelezen speeches van beide anderen verbleken daarbij razendsnel.

‘Train the trainers’

Na de koffie en gebak kon de workshop van start gaan. De deelnemers waren vertegenwoordigers van CSO’s uit het hele land. Natuurlijk is vijftig maar een beperkt aantal als je weet dat er onlangs ruim 1400 CSO’s zijn geturfd. Maar ons programma heeft ook een duidelijk ‘train the trainers’ component. De twaalf sessies waar de driedaagse workshop uit bestond, waren zo opgezet, dat de aanwezigen in staat zijn om een aantal van die sessies, al naar gelang hun behoefte, te houden in eigen stad of dorp. Het materiaal dat wij gebruiken is voor hen beschikbaar, evenals onze adviezen en ondersteuning.

Presentatie van een deelsessie
We hadden een afwisselend programma in elkaar gesleuteld met leerzame en leuke video’s, deel sessies, een quiz, een bezoek aan het parlementsgebouw, een interview met twee voormalige parlementariërs/CSO-activisten en presentaties van en door twee goed functionerende CSO’s over hun werkwijze en activiteiten.  Met de sessies beoogden we de basiskennis van de deelnemers over het functioneren van het parlement te vergroten én hen te laten ontdekken hoe zij als activisten een relatie kunnen opbouwen met parlementariërs, hen kunnen adviseren en aansporen, hen kunnen bewerken en controleren.

You Tube

Zelf nam ik twee sessies voor mijn rekening. Eén over de drie rollen van het parlement en een ander over de ‘ten do’s and don’ts’ voor CSO’s. In deze sessies, en ook in drie andere hadden we video’s van You Tube geplukt, een voor Liberianen tamelijk onbekende werkwijze die zeer goed bleek te werken. Zoals een video van een discussie op de Nigeriaanse TV over het nut van CSO’s, een goed te volgen webdiscussie tussen professoren en een student over de controle rol van het parlement, en een interview van Al Jazeera met de Liberiaansepresident Ellen Jonhnson Sirleaf over ‘water and sanitation’.
Toen ik deze video’s plande had ik dat nog niet eens in de gaten, maar de gemiddelde Liberiaan, en ook de deelnemers, zien bijna nooit hun president spreken, of een discussieprogramma. De meesten hebben geen TV (laat staan internet), en áls ze TV hebben wordt die gevuld door een Zuid-Afrikaanse provider die heel veel films, sport en internationaal nieuws (BBC, CNN, Al Jazeera, Sky) uitzendt, maar nul komma nul Liberiaanse programma’s. (Via de antenne is wel de Liberiaanse Staats-TV te ontvangen, maar ik heb nog noooit iemand ontmoet die daar naar kijkt.)
Voor de ‘do’s and don’ts’ had ik grappige, korte video’s uitgekozen, zoals tien manieren om een leugenaar te ontmaskeren (Be Honest!) en een hilarische, onbegrijpelijke introductie door een ICT-expert van een of ander apparaat (Don’t use jargon!).

Onovertroffen

Ik heb in mijn leven al heel wat ‘workshops’ mogen organiseren en leiden, maar deze driedaagse workshop was onovertroffen wat de motivatie en leergierigheid van de deelnemers betreft. Elke sessie moest met licht verbaal geweld gestopt worden, want de vragen en opmerkingen bleven komen.  Ook om half zes aan het eind van de dag. En stipt om 9 uur ‘s morgens konden we beginnen. Een unieke ervaring.
Na afloop kregen de deelnemers in een map alle gebruikte powerpoint-presentaties en achtergrond documentatie mee. En –tot grote hilariteit- een groepsfoto voor het parlementsgebouw. Sommigen vroegen om de video’s als scholingsmateriaal en velen verzekerden ons workshops in hun eigen omgeving te organiseren. Ik hoop dat deze eerste klap een daalder waard is.