Vorige week, op 8 juni, is de Tom Kamara Foundation opgericht
in Monrovia. Tom Kamara wordt in Liberia beschouwd als de beste journalist van
de laatste dertig jaar. Hij startte zijn carrière in het begin van de jaren ’80
als redacteur van een regeringskrant, maar kwam al snel met de autoriteiten in
aanvaring vanwege zijn kritische houding. Zo was hij verantwoordelijk voor het
plaatsen van een spotprent waarin de schamele familiehut van de toenmalige
president Samuel Doe werd afgebeeld naast het poenerige paleis dat deze liet
bouwen toen hij na een staatsgreep in 1980 president werd. Kamara werd
gedwongen het land te verlaten en zocht zijn heil in Nederland. In de jaren 1990,
nadat Samuel Doe was vermoord en er een overgangsregering kwam, keerde hij
terug en was korte tijd onderminister van communicatie. Hij nam ontslag, omdat
hij het onvermogen van een in politieke tegenstellingen ondergedompelde
regering niet kon aanzien en richtte in 1993 de New Democrat op, de krant die vanaf dat moment zijn spreekbuis zou
worden. Militanten van Charles Taylor bedreigden hem in 1996, vernietigden het
kantoor van de krant en dwongen hem opnieuw zijn land te verlaten. En weer week
hij uit naar Nederland. In 2004, na het door de internationale gemeenschap
afgedwongen vertrek van Taylor, keerde hij terug en bracht de krant weer tot
nieuwe bloei, die tot op de dag van vandaag voortduurt. In juni 2012 vertrok
hij naar Nederland, deze keer voor medische hulp. Zo ver kwam het echter niet,
op 8 juni overleed hij in Brussel.
Fund Raising Dinner
En nu, een jaar later, is de Tom Kamara Foundation (TKF)
opgericht. In de ‘Embassy Suites’, een
van de chiquere hotels in Monrovia vond met een ‘fund raising dinner’ de ‘Launching
Ceremony’ plaats. Veel collega’s en vrienden waren aanwezig. De
Vice-President gaf met een toespraak het officiële startschot, een geestverwant
uit Ghana was de speciale gast en Tom Kamara’s weduwe Rachael riep in rake
bewoordingen de Liberiaanse pers op de erfenis van Tom vorm en inhoud te
blijven geven. Kritische, onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. Dat is hard
nodig in Liberia en dat is ook wat de TKF wil bevorderen. Met cursussen,
opleidingen, goede faciliteiten en een jaarlijkse journalistiekprijs.
Er heerste een vrolijke sfeer. Er waren veel sprekers. Er
was muziek, een conference, eten en drinken en uiteindelijk werd ook iedereen
aangespoord om de portemonnee te trekken. En dat gebeurde volop. Met een korte
toespraak vertelden vrienden, (oud) collega’s en vertegenwoordigers van enkele
ministeries en ambassades hoe belangrijk ze het vonden dat het vrije, kritische
woord op deze manier in Liberia wordt gesteund. Ik deed ook een duit in het
zakje. Ik heb Tom Kamara nooit ontmoet –en dat vertelde ik de aanwezigen ook.
Maar na zijn dood, ik was toen net twee maanden hier aan het werk, intrigeerde
zijn Nederlandse verleden. De New
Democrat begon als eerbetoon een serie artikelen van hem te publiceren, die
grote indruk op mij maakte. Goed geschreven, scherpe analyses van de politieke
ontwikkelingen. Het aan de schandpaal nagelen van corruptie, machtsmisbruik en
slecht bestuur. Beschouwingen die hun volle kracht hebben behouden. Bij toeval
kwam ik een half jaar geleden een vriend van Tom tegen, die ook een aantal jaren
in Nederland woonde. Het idee om een selectie van zijn artikelen in boekvorm
uit te brengen werd toen geboren. Zijn weduwe was ook enthousiast en sindsdien
vorderen we langzaam, maar gestaag met dit project. De reacties tijdens het
diner waren enthousiast. Het vastleggen
van een aantal van zijn artikelen in boekvorm is niet alleen een mooi eerbetoon,
maar ook bittere noodzaak in het zo boek-arme Liberia waar studenten en in
politiek geïnteresseerden nauwelijks iets van hun gading kunnen vinden.
