Binnenkort weer terug naar Liberia!

Mijn volgers, en ook diegenen die via een digitale (dwaal?)weg op mijn blog terecht komen, merken dat ik al een tijd niets heb gepost. De reden is simpel: ik verblijf nog steeds in Nederland en dat maakt een bericht 'uit Liberia' toch wat gekunsteld. Ik werk op afstand met mijn Liberiaanse collega's aan een 'Ebola-repsonse' programma, maar kan daar geen ooggetuigenverslag over schrijven.
Dat gaat echter binnenkort veranderen, omdat de situatie in Liberia verbetert en ik verwacht binnen niet al te lange tijd terug te keren. En dan gaat er weer wekelijks worden gepost.

Working with communities is the key to stopping Ebola

Sinds de Ebola-crisis in volle kracht uitbrak in West-Afrika, begin augustus, is de ernst langzaam maar zeker ook buiten deze regio doorgedrongen. Lange tijd was het een ver-van-mijn-bed show. Echter, naast de schrijnende beelden van creperende mensen op straat, verplegers in gele pakken en het alsmaar stijgende aantal doden, waren het vooral, hoe cynisch kun je hier van worden, de Ebola-gevallen in de VS en Europa, die de rest van de wereld wakker deden schudden. Niet dat het tot massale protesten kwam in hoofdsteden om regeringen en internationale organisaties aan te sporen hulp te bieden. De enige mij bekende anti-Ebola demonstratie vond plaats in Madrid. Niet als blijk van humanitaire compassie met de lijdende bevolking in West-Afrika, maar vanwege het feit dat een hond van een geïnfecteerde verpleegster afgemaakt moest worden.

Slecht bestuur

In mijn blog van 2 augustus, dat in een samenvatting enkele dagen later in de Volkskrant verscheen, betoogde ik dat het vooral te wijten was aan het slechte bestuur in Liberia (en andere West-Afrikaanse landen) dat het Ebola-virus om zich heen kan grijpen. Van een corrupte overheid die weinig vertrouwen geniet onder de bevolking en verantwoordelijk is voor een totaal verwaarloosde gezondheidszorg, kun je moeilijk een adequate reactie verwachten. Integendeel, de incompetentie werd bewezen door een contraproductieve aanpak van wijken isoleren, avondklokken instellen en militairen in plaats van dokters op radeloze burgers af te sturen.

Inmiddels is de (toegezegde) hulp fors gestegen. Maar ook die hulp is voor het overgrote deel nog steeds niet effectief. De quarantaine centra die opgebouwd moeten worden, de vele medische hulpmiddelen die ingescheept of ingevlogen –en vervolgens uitgeklaard- moeten worden, het trainen van gezondheidswerkers: dit alles vergt weken van voorbereiding.

Intussen stijgt het aantal Ebola gevallen schrikbarend. De WHO (World Health Organisation) liet gisteren opnieuw een noodkreet horen: de uitbraak breidt zich uit tot naar voor kort veilige gebieden. Het vandaag (15 oktober) gepubliceerde ‘WHO situation report’ laat zien dat het aantal doden inmiddels tot 4484 is gestegen, waarvan 2458 in Liberia.

Particuliere initiatieven

Naast de langzaam op gang gekomen internationale hulp, vinden er ook andere initiatieven plaats. Er zijn veel particulieren die op hun manier, vaak op lokaal niveau, vol compassie bijdragen aan de strijd tegen Ebola. Zo voorziet de Nederlandse Anneke Quoi met haar Liberiaanse man vele gezinnen van een emmer-met-kraantje, waardoor frequent de handen gewassen kunnen worden met gebleekt water. Giften zijn welkom: neem een kijkje op hun Facebookpagina. 

Een ander initiatief is van Jacq Turel: Good Libraries Liberia. Zij organiseerde bibliotheken in openbare basisscholen in Monrovia, die verstoken zijn van leerboeken. Tijdelijk terug in Amsterdam organiseert ze een inzamelingsactie om de scholen van leerboeken te voorzien. De eerste actie was op de Amsterdamse Anne Frankschool waar de leerlingen tijdens de Kinderboekenweek op een hartverwarmende manier het startschot voor de actie gaven en bijna 2000 euro inzamelde. Klik hier voor de Facebookpagina. Naast deze twee zijn er talloze andere initiatieven. Een Liberiaanse moeder die het niet langer kon aanzien dat kinderen van onderwijs verstoken zijn – de scholen zijn dicht – en kinderen thuis lesgeeft. De onvermoeibare Katie Meyler, zojuist nog in het 8-uur-journaal, die elke dag de sloppenwijk West Point intrekt om de mensen te waarschuwen en ziekenvervoer regelt als dat nodig is.

Working with communities is the key to stopping Ebola

Het NDI-programma, waar ik nu vanuit Amsterdam aan werk, is helemaal omgegooid. Onze Civil Society Partners hebben zich geheel op de Ebola gestort. In 16 communities, waar in totaal zo’n 400.000 mensen wonen, wordt door hen voorlichting gegeven over hoe het Ebola-virus te vermijden. Het zijn kwetsbare communities waar totnutoe deze voorlichting niet plaats vond. Het gaat dan niet alleen om het uitdelen van folders en affiches, maar vooral ook om met chiefs, religieuze leiders, vrouwen- en jongerengroepen samen activiteiten te ontwikkelen die direct aansluiten op de belevingswereld van de bewoners. Want daar zijn alle deskundigen het over eens: Working with communities is the key to stopping Ebola zoals de WHO-website het kernachtig omschrijft.

Daarnaast richten de activiteiten van onze partners zich ook op de governance: wat hebben de parlementariërs, die door deze communities in hun zetels zijn geheven, zoal gedaan? Bereikt de (inter)nationale hulp wel de mensen in de arme wijken en afgelegen dorpen? Worden de gezondheidswerkers voldoende gesteund? Hoe effectief werkt de regering? Wat blijft er aan de strijkstok hangen? En, cruciaal, wat kan er van deze crisis worden geleerd om de kwaliteit van het landsbestuur en de publieke sector ingrijpend te verbeteren? Dit laatste zou aan de orde moeten komen in onderzoekscommissies en publieke hoorzittingen als de Ebola onder controle en op de terugtocht is. Zo ver is het echter helaas nog niet.

Nederlandse actie voor Ebola preventiecompagne

(Dit is een persbericht van de Mineke Foundation)

Tonia Dabwe, oprichter van Mineke Foundation, de stichting waarmee zij het werk van haar Liberiaanse vader en Nederlandse moeder in Liberia voortzet, start in Nederland een fondsenwervingscampagne voor Ebolapreventie in Liberia. Met het ingezamelde geld worden jongeren uit Dabwe Town, de gemeenschap waar de stichting werkt, door professionals getraind om huis-aan-huis voorlichting te geven over Ebola. Daarnaast komen er een  voorlichtingsfilm en flyers. De voorlichting vindt plaats in Dabwe Town en vier omliggende gemeenschappen. Mineke Foundation bereikt daarmee 15.000 à 20.000 mensen.

Sinds maart dit jaar zijn er ongeveer 1.200 Liberianen aan Ebola gestorven

Gezondheidsorganisatie verwacht dat dit aantal kan oplopen tot ver boven de 10.000. Mineke Foundation vindt dit onacceptabel  en werft daarom fondsen om verdere uitbreiding van de ziekte tegen te gaan. Doneren kan via de knop Ebolapreventie  op www.minekefoundation.org of door een overboeking op NL60 INGB 000 481 6154 o.v.v. Ebolapreventie.

Ebola is in circa 60% van de gevallen dodelijk. De ziekte is echter goed te voorkomen en de kans op besmetting is zeer klein. Het wordt alleen overgedragen worden door rechtstreeks contact met lichaamssappen van mensen die symptomen van de ziekte vertonen en niet door bijvoorbeeld  muggenbeten. Een goede basishygiëne speelt een grote rol bij het voorkomen van besmetting. Het virus overleeft contact met zeep, chloor en hoge temperaturen namelijk niet.

Toch loopt het aantal besmettingen in met name Liberia snel op. Een belangrijke oorzaak is dat veel mensen niet weten hoe ze de ziekte kunnen voorkomen. Bij het verplegen van zieken of bij overlijdensrituelen, waarbij de dode vaak door de aanwezigen aangeraakt wordt, nemen mensen geen voorzorgsmaatregelen. Daarnaast is het wantrouwen tegen ziekenhuizen hoog; als je daar naartoe gaat, ga je dood. Logisch, aangezien de meeste mensen die naar een ziekenhuis gaan al zo ziek zijn dat herstel niet langer zeker is. Tegelijkertijd zijn mensen erg angstig, want kranten en radio staan bol van berichten over het toenemende aantal sterfgevallen en misvattingen over het besmettingsgevaar. Mensen vragen steeds vaker, “Wat moet ik doen om te voorkomen dat ik het krijg?”

Op die vraag wil Mineke Foundation antwoord geven. Door een 'awareness' campagne bedoeld om misvattingen en geruchten uit te weg te ruimen, goede en feitelijke informatie te verstrekken over ebola en mensen handvatten te geven waarmee zij besmetting zo goed mogelijk kunnen voorkomen. Dit is geen op zichzelf staande actie; wij sluiten aan op de acties van de overheid en internationale organisaties.

Hoe gaan we dat doen?

•        Door een film te maken met feitelijke informatie over ebola, interviews met deskundigen en overlevenden en maatregelen om besmetting te voorkomen. De film zal een aantal keer per week in de open lucht vertoond worden zodat zoveel mogelijk mensen het kunnen zien.

•        We gaan ons team en jongeren uit Dabwe Town opleiden om huis-aan-huis voorlichting te geven over ebola en om symptomen van de ziekte te herkennen. Zij zullen daarnaast flyers uitdelen waarop de boodschap herhaald wordt. Ook plakken zij op strategische plekken posters met preventieboodschappen. De jongeren krijgen een vergoeding voor hun inzet. Het betreft een maandelijkse reservering van geld wat ze later aan een opleiding of cursus kunnen besteden.

•        We gaan 15.000 posters en flyers ontwerpen en drukken die de preventieboodschap op duidelijke wijze (visueel) uitbeelden. Deze worden uitgedeeld in Dabwe Town en de vier omliggende gemeenschappen waar veel contact mee is.

•        Verdiepende workshops geven over basishygiëne en voorkoming van Ebola voor inwoners van de vijf gemeenschappen. Deze worden verzorgd door internationale organisaties en deskundigen met veel kennis van de ziekte.

Over Mineke Foundation

Mineke Foundation is in 2009 opgericht door Tonia Dabwe om het werk van haar Liberiaanse vader en Nederlandse moeder in Liberia voort te zetten. De stichting biedt onderwijs, activiteiten voor kinderen en jongeren en stimuleert ondernemerschap. De basisfilosofie van Mineke Foundation is dat mensen zelf verantwoordelijkheid dragen voor hun leven. De stichting helpt hen deze verantwoordelijkheid vorm te geven via directe en langdurige betrokkenheid in de gemeenschap Dabwe Town. Meer informatie: www.minekefoundation.org

Steun Artsen zonder Grenzen in de strijd tegen het Ebola-virus!

(Dit bericht is afkomstig van de website van Artsen Zonder Grenzen)

Ebola is een besmettelijke ziekte die tot de dood kan leiden. Artsen zonder Grenzen heeft de afgelopen jaren meerdere ebola-uitbraken bestreden en honderden mensen ervoor behandeld.

HOE RAAK JE BESMET MET EBOLA?

Overdracht van ebola tussen mensen gebeurt als je in aanraking komt met lichaamssappen (zoals bloed of uitscheidingen als braak of ontlasting), meestal tijdens het verzorgen van de zieke. Of het om ebola gaat, kan alleen bevestigd worden via 5 laboratoriumtesten. Ebola werd voor het eerst in 1976, in het toenmalige Zaïre, vastgesteld. Het virus leeft waarschijnlijk in vleermuizen, die andere dieren kunnen aansteken en uiteindelijk ook mensen. Het ebolavirus bestaat uit 5 varianten, vernoemd naar de plaats van oorsprong: Bundibugyo, Ivoorkust, Sudan en Zaïre; deze kunnen ziekte en dood bij mensen veroorzaken. De vijfde variant, Reston kan wel mensen aansteken, maar daarvan zijn geen gevallen van ziekte of overlijden bekend.

Hoe behandel je mensen voor ebola? En hoe voorkom je dat je zelf besmet raakt? We leggen het hieronder uit:

Ebolabehandelcentrum van Artsen zonder Grenzen

Help ons ebola bestrijden. Doe nu een gift.

EBOLA BESTRIJDEN IN HET KORT

• Behandelunits opzetten
• Medisch en ondersteunend personeel trainen in behandeling en in strikte preventieve maatregelen om te voorkomen dat jezelf besmet raakt
• Team opzetten dat mensen opspoort die in contact zijn geweest met iemand die met ebola is geïnfecteerd (contact tracing team)
• Netwerk van mensen opzetten die de ontwikkeling van de epidemie volgen
• Een alarmeringssysteem opzetten en regelen dat mensen die symptomen vertonen naar behandelunits worden doorverwezen
• Voorlichting geven over wat ebola is en hoe je besmetting voorkomt
• Versterken van maatregelen om infectie te voorkomen in plaatselijke medische voorzieningen
• Epidemiologisch onderzoek van gevallen om inzicht te krijgen van de keten van verspreiding van ebola

EBOLAZIEKEN BEHANDELEN

Het virus verlamt het immuunsysteem. Tussen besmetting en ziek worden (incubatietijd) kan 2 tot 21 dagen liggen. De ziekte begint als een griep met koorts, hoofd-, keel- en spierpijn. Daarna beginnen mensen over te geven, lijden ze aan diarree, soms huiduitslag, verminderd functioneren van nieren en lever. Een derde stadium is (hevig) bloeden: in het braaksel, ontlasting, van neus of tandvlees. De medische zorg is  op symptoombestrijding gericht, ervoor te zorgen dat mensen niet verzwakt raken en uitgedroogd raken zodat hun lichaam antistoffen kan aanmaken om tegen het virus te vechten. De kans op overlijden is, afhankelijk van de ebolavariant 25 tot 90 procent. Er zijn geen specifieke medicijnen voor en er is nog geen vaccin goedgekeurd voor toepassing op mensen. Er wordt een vaccin ontwikkeld om te voorkomen dat je ziek wordt nadat je aan het ebolavirus bent blootgesteld.* Het moet binnen 48 uur toegediend  worden en werkt niet voor iemand die al ziek is.

VERSPREIDING EBOLA VOORKOMEN

Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen is de eerste prioriteit om (vermoede) gevallen van ebola te isoleren. Daarvoor is het nodig iedereen op te sporen die in contact met iemand kan zijn geweest die ebola heeft of kan hebben zodat zij anderen niet besmetten. Ten tweede moet je ervoor zorgen dat mensen die aan ebola zijn overleden veilig worden begraven. In de laatste uren voor de dood wordt het virus namelijk extreem besmettelijk waardoor het gevaar van overdracht via het lichaam van de overledene groot wordt. Mensen die de begrafenis bijwonen kunnen dan besmet raken en het virus onbewust (aangezien het tussen 2 en 21 dagen kan duren voordat je zelf symptomen van ebola vertoont) doorgeven aan anderen in hun omgeving. Om besmetting tijdens de begrafenis te voorkomen is het daarom cruciaal dat het lichaam wordt ontsmet en diep wordt begraven door mensen die hierin speciaal getraind zijn. Daarnaast zijn voorlichting en hygiënemaatregelen uiterst belangrijk. Er zijn geen specifieke medicijnen voor en er is nog geen vaccin goedgekeurd voor toepassing op mensen. Er wordt een vaccin ontwikkeld om te voorkomen dat je ziek wordt nadat je aan het ebolavirus bent blootgesteld dat binnen 48 uur toegediend moet worden om effectief te zijn. Het werkt niet voor iemand die al ziek is.Denk bij hygiënemaatregelen aan het uitdelen van water, chloor, zeep en handschoenen in medische voorzieningen en handwaspunten plaatsen waar veel mensen met elkaar contact hebben zoals scholen, kerken, moskeeën.

ALS HULPVERLENER BESCHERMEN TEGEN BESMETTING

Tijdens een ebola-uitbraak zijn het vooral de mensen die de zieken verzorgen die besmet raken, zoals familieleden of medisch personeel. Daarom moeten strikte regels gevolgd worden: verzorgers moeten een waterproof pak en handschoenen dragen, een masker en beschermende bril. Bij het verlaten van de verpleegafdeling moet alles ontsmet worden. Hiervoor gelden strenge procedures en protocollen, niet alleen voor de kleding van de verzorgers, maar ook voor al het materiaal dat gebruikt wordt. Onze ebolabehandelcentra zijn zo opgezet dat ze een zo veilig mogelijke werkomgeving bieden voor ons personeel: zoals genoeg ruimte tussen de patiënten, een duidelijke scheiding tussen hoge- en lage-risicozones, goede verlichting, veilige afvalverwerking en continu schoonmaken en desinfecteren van de verpleegafdelingen. Hulpverleners mogen maar een beperkte tijd in de hoge-risicozones verblijven. Om te voorkomen dat mensen uitgeput raken, werken ze enkel 4-6 weken achter elkaar in de kliniek. De beschermende pakken die zij moeten dragen zijn zwaar, ongemakkelijk,  het wordt enorm heet in de pakken en het omgaan met verdriet en de strenge hygiënemaatregelen trekken een zware mentale wissel. Ook hebben we een buddysysteem waarbij de een op de ander let op tekenen van vermoeidheid.

In speciale klinieken worden patiënten afgezonderd en intensief behandeld. De beschermende kleding kan nogal intimiderend zijn. Hulpverleners proberen daarom veel met de patiënten te praten en vaak oogcontact te zoeken. © Sylvain Cherkaoui/Cosmos

ARTSEN ZONDER GRENZEN EN EBOLA

Artsen zonder Grenzen heeft in bijna alle gerapporteerde ebola-uitbraken van de afgelopen jaren een hulpoperatie opgezet, onder meer in Gabon, Uganda, Democratische Republiek Congo, Congo-Brazzaville, Sudan, Angola en in 2014 in Guinee, Liberia en Sierra Leone. Gelukkig waren er mensen die de ziekte overleefden. Zij waren volledig hersteld en konden terug naar huis. Onze teams volgen strikte veiligheidsvoorschriften en -procedures om besmetting te voorkomen tijdens het behandelen van ebolazieken, zoals het dragen van beschermende kleding, strikte hygiëne en desinfectie van kleding en materiaal. Ook voor hulpverleners die in ebolaklinieken hebben gewerkt, gelden maatregelen bij terugkomst. Ze mogen alleen naar huis als zij geen symptomen vertonen en moeten op rijafstand van een ziekenhuis blijven dat de capaciteit heeft ebola te behandelen met de juiste veiligheidsmaatregelen en die eventuele besmetting met ebola kan uitsluiten.

Wij zijn de enige mensen die fysiek contact hebben met de mensen. We proberen ze daarom zoveel mogelijk toch aan te raken, om hen minder eenzaam te laten voelen. Want niemand raakt hun verder aan, het is erg moeilijk voor ze.”

Monja Sayah, verpleegkundige

Liberiaanse actie- en belangengroepen adviseren en bekritiseren het regeringsbeleid inzake de Ebola-crisis

Bij wijze van uitzondering plaats ik een persbericht op mijn blog. Het is van de Çivil Society Organisations Ebola Response Task Force. Deze coalitie van belangen- en actiegroepen, waartoe ook de groepen behoren waarmee NDI nauw samenwerkt, heeft een aantal initiatieven genomen om de verspreiding van het Embola-virus te beteugelen, zoals hieronder staat beschreven. Maar de coalitie neemt ook stelling in het persbericht tegen de wijze waarop de regering opereert, wil een demilitarisering van de aanpak en vraagt de regering het management van de bestrijding van het virus over te laten aan ervaren, internationale hulporganisaties.

Civil Society Organizations Ebola Response Task Force

In response to the government's call for a collective and concerted approach to the EBOLA crisis, civil society organizations have grouped themselves into a coalition to form a common front in their engagement with the EBOLA response process. As part of its support, CSOs have been engaged in the following activities:

§  Community outreach in eight counties (Montserrado, Bassa, Margibi, Bong, Lofa, Nimba, Bomi and Gbarpolu) to create awareness on the mode of transmission of the virus and methods of prevention; accompanied by the distribution of posters containing awareness messages;

§  Production of spot messages on the prevention of the virus that are being aired on 44 community based radio stations and 5 stations in Monrovia;

§  Production of preventive spot messages in the local languages mainstreaming the voices of local, traditional and religious leaders;

§  Provision of food and hygienic materials to the quarantined community in Dolo's Town, West Point and Tubmanburg

In the coming weeks, the CSOs’ Taskforce will undertake the following interventions:

§  The production and screening of an audio-visual documentary in target counties to create awareness on the virus;

§  The establishment of a "Situation Room" that will monitor the Government's response to the EBOLA crisis, assess citizens' access to reopened health facilities as announced by the government, ensure the level of accountability in the use of resources by the National Taskforce and analyze the trend of the EBOLA pandemic and its social, economic and development implications on the country.  

CSOs recognize the efforts by the Government and its international and national partners in containing the spread. In spite of the efforts to contain the epidemic and having engaged the process since the President declared an emergency health situation and a state of emergency, CSOs strongly proposes the following critical issues to be considered by the government: 

Re-direct the National EBOLA response strategy: 
CSOs support the calls by some members of the National Legislature, the Liberian National Red Cross and other opinion leaders that the management of the EBOLA response is turned over to experienced international humanitarian organizations, while the role of the government should be to monitor and support the process.   

State of Emergency:

During this time of a state of emergency, the government needs to say what types of citizens' rights are being restrained. It is also important that the government demilitarize the EBOLA response and ensures accountability of the actions of security personnel.

In pursuit of accountability and in keeping with its legal mandate (Article III, Section 1), the Independent National Commission HR should urgently conduct an investigation from a human rights perspective of the West Point shooting on August 18 that led to the death of one person and come up with an independent report and recommend prosecution and compensation for the victims if a violation occurred in keeping with the June 25, 2009 amended portion of Article VIII of its Act.

Increase political commitment: 
The government must demonstrate the political will to commit more state resources and allocations must be prioritized in favor of health and social responses rather than towards security;

The CSO group noted that the government's recent disbursement statistics of US$5 million made available to the fight against the Ebola Virus Disease leaves a lot to be desired and it speaks to the government's priorities.

 Civil society noted that it would be best for the government, going forward, to realign its own funds to reflect a higher degree of priority for the health and prevention components of the war on Ebola by ensuring that no less than 80% of such funds go to this component of the anti-Ebola fight.

Decentralization of response: 
While it is true that containing the spread of the virus in Monrovia is more difficult due to population and movement of citizens, it is equally important that logistics, drugs, PPE materials and financial resources are decentralized to the County Health Team so that the government's response can be felt in other counties;

Establish additional treatment centers: 
With the scale at which the virus has spread, it is imperative that additional treatment centers are established to respond to calls from families and community members.

Beef-up Response: 
While it is true that the government's response is getting better coordinated, it is important that the time for the government's response be beefed up so that citizens' trust in the government's capacity to respond can be increased. 

Contact Tracing: 
Contact tracing plays an essential role in the fight against the spread of the virus as such it must be given equal attention by the National Taskforce. A strategy needs to be urgently developed involving diverse actors from different professional backgrounds to buttress other responses. 

Increase community participation: 
The experience of CSOs from the field reveals that local authorities don't have a plan to respond to the rapid transmission of the virus. Hospital facilities are already overwhelmed with new cases and are incapacitated to respond adequately to cases reported from local communities across Liberia. It is therefore important that community participation and mobilization forms an integral part of the overall response strategy in terms of decisions to establish additional treatment centers since community members are likely to be receptive to measures they participate in thereby supporting the government in its response plan.

Support from international community needs scaling up: 
The level of financial, human and technical support from the international community is commendable. At the same time, this assistance needs to be scaled-up and sustained over the period of six months given the rate at which the virus has spread. Capacity building for national institutions and actors should also be factored in the support so that other future emergency situations of this nature can be handled more effectively from the onset. 

Finally, in loving memory of all healthcare workers who died and families who lost their loved ones in the fight against the Ebola, we pledge our commitment to work in partnership with government and its international partners. 

De Ebola-crisis verergert

In mijn vorige blog benadrukte ik de relatie tussen slecht bestuur en de uitbreiding van de Ebola-crisis. De kwaliteit van de gezondheidszorg is slecht in Liberia, en daarvoor is de overheid in de eerste plaats verantwoordelijk. Ze is absoluut niet in staat om een uitbraak van het Ebola-virus te bestrijden. De berichtgeving in Nederland laat nu dagelijks de voorbeelden daarvan zien. Internationale organisaties als de WHO (World Health Organisation) steekt haar kritiek ook niet onder stoelen of banken. Digitale media laten zich niet onbetuigd. Het dieptepunt is wel dat de Liberiaanse regering meent soldaten te moeten inzetten om gebieden te isoleren en radeloze burgers tot de orde te roepen. De redenering hierachter is dat het leger een van de weinige, zo niet het enige, overheidsapparaat is dat enigszins aan te sturen is. Maar wie de kwaliteit van de manschappen enigszins kent, houdt zijn hart vast. De berichten zijn dan ook weinig hoopgevend. Soldaten die bezorgde dorpelingen verdrijven, omdat deze protesteren tegen lijken die al wekenlang op straat liggen. Het rucksichtslos afsluiten van regio’s waardoor een nijpend tekort aan voedsel dreigt te ontstaan.

Oproer in West Point

Daarnaast spelen onwetendheid en argwaan een steeds grotere rol. Verschrikkelijk waren de berichten uit West Point, de grootste slum van Monrovia waar zo’n 70.000 mensen opeengepakt in krotten wonen, zonder water, riolering en elektra. In de wijk was een provisorische kliniek geopend waar mensen die wellicht het Ebola-virus hadden opgelopen, werden geobserveerd. Een woedende menigte heeft de kliniek bestormd, de verplegers en patiënten verjaagd en de inventaris, waaronder matrassen en lakens, geroofd. Er werden, aldus de berichten, leuzen geschreeuwd dat de Ebola een verzinsel is van de regering van president Ellen Johnson-Sirleaf om meer buitenlandse ontwikkelingsgelden te innen. Treurigmakend zijn de verhalen over dorpen die op 3 uur lopen van de weg in het oerwoud liggen en waar tientallen doden zouden liggen of het verhaal van het angstig huilende meisje dat door dorpelingen in de hut bij haar aan Ebola gestorven moeder werd opgesloten, totdat ze zelf overleed.

Openbaar toilet in West Point

De verwachting van de WHO en Artsen Zonder Grenzen, een dag of tien geleden geuit, dat de situatie eerst nog zal verergeren en het tussen de drie en zes maanden zal duren voor de uitbraak onder controle is, lijkt uit te komen. Liberia is er in vergelijking met Guinee en Sierra Leone het slechtste aan toe, zoals uit onderstaande tabel van de WHO blijkt. (Voor de dagelijkse update van de crisis klik hier.) Bij deze cijfers moet nog de kanttekening worden gemaakt dat dit de officieel geregistreerde gevallen zijn.

	New (1)	Confirmed	Probable	Suspect	Totals
Guinea
Cases	9	376	133	10	519
Deaths	3	245	133	2	380
Liberia
Cases	116	190	423	173	786
Deaths	58	154	190	69	413
Nigeria
Cases	0	11	0	1	12
Deaths	1	4	0	0	4
Sierra Leone
Cases	27	733	38	39	810
Deaths	14	309	34	5	348
Totals
Cases	152	1310	594	223	2127
Deaths	76	712	357	76	1145
(1) New cases were reported between 1 and 13 August 2014.

Bron: website WHO

Particuliere initiatieven

Er zijn ook hartverwarmende particuliere initiatieven, zoals dat van de Nederlands/Liberiaanse stichting Manneka die al jarenlang ijvert voor schoon drinkwater met het plaatsen van waterpompen en het scholen van de plaatselijke bevolking hoe deze goed te gebruiken. Manneka richt zich nu op het verspreiden van zoveel mogelijk emmers met gebleekt water, waar de handen mee gewassen moeten worden. Voor 5 euro doneer een je een emmer: klik hier voor het Nederlandse bankrekeningnummer.

                             

Op de sociale media, met name Facebook, zijn nog veel meer initiatieven te vinden, zoals de Ebola Sensitization Volunteers  of de pagina van Jacq Turel, die in Liberia bibliotheken opbouwt in openbare lagere scholen en nu, tijdelijk vanuit Nederland, steun organiseert om dat werk met meer menskracht, motivatie en middelen voort te zetten. Want evenals de slechte gezondheidzorg is het slechte onderwijs een van de wegbereiders van de Ebola-uitbraak.

(Ik schrijf dit blog nu –tijdelijk- vanuit Nederland. NDI, de organisatie waarvoor ik werk, heeft begin augustus moeten besluiten het programma op een laag pitje te zetten. De meeste activiteiten die wij voor augustus en september aan het voorbereiden waren, moesten worden geschrapt. Workshops met deelnemers vanuit het hele landen kunnen op dit moment niet worden gegeven. Bijeenkomsten met parlementariërs vinden evenmin doorgang, omdat het parlement i.v.m. de Ebola-crisis is gesloten.)