Een Liberiaanse bruiloft

Twee weken geleden zond mijn collega  Alfred per e-mail de uitnodiging rond. ‘After a long period of observation’ ging hij trouwen met Bendu. Of we op zijn bruiloft wilden komen: een traditional ceremony. Nou, dat wilden we wel. En dus gingen we zaterdag jl. met twee auto’s vol NDI-collega’s en wat aanhang naar een buitenwijk van Monrovia, waar bij hun huis de plechtigheid zou plaatsvinden. Alfred en Bendu zijn rond de veertig, wonen al jaren samen en zijn gezegend met een paar kinderen. Helemaal vers is hun relatie dus niet, maar dat maakte de vreugde er niet minder om, zo zou al snel blijken.

Voor hun stenen huis stonden  onder een zeil de gebruikelijke witte plastic stoelen in slagorde opgesteld. Er was een kerkkoor, begeleid door een drummer en toetsenist. Er liep een ceremoniemeester rond en achter het huis werd druk gekookt: in grote bakken werden rijst, vleesgerechten en salades bereid. Alfred liep nog gewoon in korte broek en t-shirt rond, terwijl Bendu de leiding had bij het koken. Familie, vrienden en buren druppelden binnen, het programmaboekje (‘Solemnization of Holy Matrimony’) werd uitgereikt en drie kwartier later dan gepland kon het feest beginnen.

Swingende gospels

Het begon zoals te verwachten: met een paar swingend gezongen gospels, gebed en een lezing uit de bijbel. Om de paar minuten riep de ceremoniemeester een luidkeels ’in Jesus all mighty name’ waarna steevast een instemmend ‘amen’ volgde. Na deze christelijke ouverture werd er moeiteloos overgeschakeld naar de traditionele rituelen. Alfred was inmiddels in zijn trouwkostuum, een wit gewaad met luchtgaten, ten tonele verschenen; Bendu was in geen velden of wegen te bekennen.  De vertegenwoordiger van de familie van Bendu werd opgeroepen te verschijnen. Het was haar oudste broer; hij sprak een paar aardige welkomstwoorden. De vertegenwoordiger van de familie van Alfred werd vele malen tevergeefs aangekondigd; uiteindelijk verscheen hij met zichtbare tegenzin en deelde mee dat hij van niets wist, dat hij overal buiten was gehouden en geen trek in dit huwelijk had. Even verwachtten wij toeschouwer te worden van een onverkwikkelijke familievete met droeve afloop, maar al snel bleek dit de opmaat was tot een uur durend toneelstuk, waarin beide families met elkaar onderhandelden over de bruidsschat. 

De bruid (?) wordt onder lappa's bedolven binnengeleid

Voor het zover was, stond de ‘Finding of the woman’ op het program. Met  enige moeite en veel kabaal werd een onder de lappa’s bedolven vrouw voorgeleid aan het inmiddels tamelijk opgewonden publiek. Voor elke lappa die van haar hoofd werd afgetrokken moest de familie van Alfred betalen. Toen onder luid gejoel de laatste lap stof aan de beurt was, bleek er een andere vrouw onder te zitten. Dit tafereel herhaalde zich nog twee keer, maar toen was het ook raak: Bendu was uiteindelijk gevonden en in haar spierwitte trouwjurk mocht ze schuin voor Alfred plaatsnemen, zodat zij hem niet kon zien. Het koor zwelde weer aan en leverde de zoveelste muzikale topprestatie, aangevuurd door het publiek.

Nu het toekomstige echtpaar in levende lijve aanwezig was kon het onderhandelen over de bruidsschat beginnen. Vroeger gebeurde dat met kippen en geiten, maar de geldeconomie heeft dat ingehaald. De bedragen in dollars vlogen heen en weer. De familie van Bendu, die schadeloos gesteld moest worden voor het enorme verlies dat zij met het uithuwelijken zou lijden, kwam tot een finale vraagprijs, die onaanvaardbaar was voor de tegenpartij. Alfred’s familie verliet de marktplaats en ging in conclaaf. Al vrij snel kwamen ze terug en na een laatste onderhandelingsronde was er overeenstemming. Stapels bankbiljetten veranderden van eigenaar, maar zouden uiteindelijk gewoon in de huishoudportemonnee van Alfred en Bendu belanden.

Bendu en Alfred, rechts de ceremoniemeester die 4 uur lang zijn laptop als videocamera gebruikte.

Spiritual mothers

Nu de zaken geregeld waren, kon de huwelijksbezegeling plaatsvinden. Eerst werden hun beider, inmiddels overleden, ouders virtueel ten tonele gevoerd, wat een mooie indruk maakte. Zeker toen even later de aanwezige kinderen,  neefjes en nichtjes door de ceremoniemeester in een rij werden opgesteld. Zo werd de verbintenis tussen Alfred en Bendu geplaatst in de schakelketting  van generaties. Waren er inmiddels al twee dominees aan het woord geweest, nu kwam er een derde, deze keer  een ‘spiritual mother’, naar voren die in een opzwepende toespraak Alfred en Bendu tot eerlijkheid maande. In het programma was dit aangekondigd als de ‘Exhortation’. De duivel kwam enige malen als boeman in haar preek voorbij, zodat het tafereel me toch enigszins aan een duiveluitdrijving deed denken.  

De 'exhortation'

We zaten inmiddels een uur of drie onder het zeil, dat de brandende zon tegenhield, te genieten van dit alles toen het echte hoogtepunt zich onverwacht aankondigde. Een andere ‘spiritual mother’ greep de microfoon en leverde een felle, geïnspireerde preek af, waarbij ze heen en weer rennend de aanwezigen volop betrok in haar uitspraken die afwisselen geestig en angstaanjagend waren. Het was een fraaie, maar ook  tegenstrijdige, mengeling van bijbelvaste machoteksten, afgewisseld met feministische reli-empowerment waarin ze de vele aanwezige vrouwen opriep niet alles van hun mannen te pikken. Maar het slot van haar liedje was toch dat de vrouw zich moet overgeven (‘submit, submit’ liet ze publiek roepen) aan de man, want hij is ‘the head’.

De ringen werden gezegend en Alfred en Bendu moesten, onder leiding van een vijfde dominee, een aantal beloftes uitspreken waarna de ringen werden uitgewisseld en een document met hun vingerafdrukken werd bezegeld. Vervolgens werden ze bedolven onder de omhelzingen en cadeaus. En werd het tijd voor de traditionele Liberiaanse lunch, want de vier uur durende trouwpartij was ongetwijfeld geestverruimend, maar de knorrende maag had daar geen boodschap aan.