zaterdag 13 juni 2015

Vechten met de film tegen Ebola

Ik heb al eerder over de cinema in Liberia geschreven, die langzaam probeert uit de kinderschoenen, of beter gezegd, de wieg, te komen. Ruim een jaar geleden werd het eerste Kriterion Filmfestival georganiseerd (zie mijn blog van 23 februari 2014) dat natuurlijk voor een Amsterdammer met een cineville-pas (althans die had ik voor ik naar Liberia ging) een hele speciale klank heeft. De studentenbioscoop uit de Roetersstraat was inderdaad een inspirator voor de organisatoren van dit festival, waarvan enkele ook stage hadden gelopen in deze Amsterdamse bioscoop. Het Kriterion-initiatief werd trouwens ook ondersteund door de Nederlandse NGO SPARK (develops higher education and entrepreneurship to empower young, ambitious people to lead their conflict affected societies into prosperity) die ook in Liberia actief is.

Using film as a tool for social change

Afgelopen donderdag was er weer een filmfestival, deze keer georganiseerd door het Liberia Film Institute, in het auditorium van de Universiteit van Liberia. Onder het motto ‘Using film as a tool for social change, we fought Ebola through film’’ werden vijf documentaires en zes  speelfilms vertoond die alle de strijd tegen Ebola behandelde. Het waren korte films, tussen de 5 en 10 minuten, gemaakt door jonge Liberiaanse cineasten. Het AccountabilityLab, een Amerikaanse NGO, traint en ondersteunt Liberiaanse filmmakers, o.a. bij dit Ebola-project. Op de site van het AccountabilityLab vind je de bio’s van de meeste filmmakers.
Ongeveer honderd mensen waren aanwezig in de verduisterde zaal, waar de films vanaf een laptop werden geprojecteerd op een gespannen wit laken. Elke filmmaker (5 mannen, 4 vrouwen) hield een kort praatje voordat  de eigen film werd vertoond.

Demonstratie van Ebola-gezondheidswerkers om hun salaris uitbetaald te krijgen
De documentaires hadden verschillende invalshoeken. Een documentaire (Labor Workers) belichtte de benarde situatie van gezondheidswerkers die in moeilijke en gevaarlijke omstandigheden moesten werken en nog steeds op en deel van hun salaris zitten te wachten. Transport Condition laat zien hoe groot het verschil is tussen theorie en praktijk. Tijdens de Ebola-crisis waren strenge regels van kracht voor het openbaar vervoer, dat vooral uit taxi’s en een paar bussen bestaat: niet meer mensen dan zitplaatsen. De film toont onbarmhartig hoe zo’n achter het bureau bedachte regel onhoudbaar is in een stad als Monrovia waar het openbaar vervoer volstrekt ontoereikend is. Uit alle macht proberen mensen een plaats in een bus te veroveren, terwijl de buschauffeur de strenge regels aanhaalt en constateert dat de passagiers er zich niets van aantrekken. Een hilarische documentaire, zij het over een dodelijk onderwerp.


Ebola-overlever

De beste documentaire vond ik Survivor, van Helena Chowoe, waarin buren van een Ebola-overlever vertellen over mijnheer Kromah, die voordat hij ziek werd alom werd gerespecteerd. Tijdens zijn  ziekte zagen ze hem niet: hij was opgenomen in een Ebola Treatment Unit. Nadat hij een certificaat als Ebola-overlever had ontvangen keerde hij weer terug, maar niet onmiddellijk. Er gold een termijn van drie maanden, waarin afstand moest worden bewaard, waar de buren eigenhandig nog drie maanden aan vastknoopten. Maar uiteindelijk werd Kromah weer in de armen gesloten. De documentaire laat goed zien hoe moeilijk het is om in zo’n situatie te laveren tussen compassie met iemand die je respecteert en rekening houden met je eigen kwetsbaarheid.

Mr. Kromah
Overacteren en clichés

De zes speelfilms, die hier terecht dramas worden genoemd, beeldden in letterlijk hartverscheurende taferelen uit hoe ziek Ebola-patiënten waren en paniekerig de familieleden en buren daarmee omgingen. De meeste films hadden het thema seks als besmettingsgevaar genomen, waarbij de onverantwoordelijke, er op los neukende man, als boosdoener werd neergezet en zijn vrouwen als slachtoffers. Overacteren en clichés werden niet geschuwd. Ik vond er niet veel aan, maar de Liberianen in de zaal (ongeveer de helft, de andere helft bestond uit expats) leefden enorm mee en hadden reuze lol bij scenes, waarin de vrouwen lagen te creperen en de mannelijke dader als een nietsvermoedende sul werd neergezet. Ik weet niet zeker of de maker dit effect beoogde, maar als het betekent dat de boodschap is overgekomen, lijkt me dat winst.  

De vertoonde films zijn allemaal op het You Tube-kanaal van het Liberia Film Institute te zien. Gun jezelf een ‘Liberia screening’!

Helena Chowoe regisseerde 'Survivor' 


'

Geen opmerkingen: