maandag 4 februari 2013

Schone schijn en harde werkelijkheid


Deze week was een bijzondere week in Monrovia. De hoofdstraten waren afgezet, schamele huisjes en winkeltjes langs deze straten gesloopt, de eerste vijftig meter van de zijwegen geasfalteerd, straatverkopers naar achterafbuurten gedirigeerd en vrolijk wapperende vlaggen aan lantaarnpalen en bomen geknoopt. De reden? Een bijeenkomst van het High-Level Panel of Eminent Persons (HLP) on the Post-2015 Development Agenda van de Millennium Doelen van de Verenigde Naties. Deze HLP moet de politieke aandacht voor het realiseren van die doelen levend houden. Het panel bestaat uit 27 personen, veelal ministers, diplomaten maar soms ook een buitenbeentje zoals Paul Polman, de baas van Unilever die  Nederland vertegenwoordigt. Toch weer typisch dat Nederland door een multinational wordt vertegenwoordigd, terwijl Turkije de burgemeester van Istanbul stuurt, Zweden de minister van ontwikkelingssamenwerking en India een professor in ontwikkelingseconomie. Het driekoppig voorzitterschap bestaat uit de Britse premier Cameron en de presidenten van Indonesie (Yudhoyono) en Liberia (Sirleaf Johnson). De agenda is vrij vaag: ‘het slechten van barrieres om tot economische transitie te komen’. Het resultaat van het Panel moet een rapport aan de secretaris-generaal van de VN zijn met aanbevelingen wat er allemaal nog moet gebeuren om die Millennium Doelen te bereiken. Het is een raadsel wat er nu precies gebeurde tijdens die bijeenkomst, maar de PR-machine van de regering draaide op volle toeren om de Liberianen te doen geloven dat Liberia nu definitief was toegetreden tot de belangrijke landen op deze aardbol. En dus moest Monrovia omgetoverd worden tot een welvarend ogende stad. Althans langs 

Ook deze kleermaker moest wijken voor het Panel
de route waar dit HLP en hun gevolg zich bewogen. Die Millennium Doelen zijn op zich natuurlijk prima. En het is hard nodig dat met –hopelijk- kritische rapportages de tussenbalans wordt opgemaakt. Maar het blijft toch een vreemde zaak dat een hele kermis wordt opgetuigd voor een bijeenkomst waar naast champagne en kaviaar toch vooral hoffelijkheden en platitudes worden geserveerd. Sirleaf Johnson hield een toespraak bij de opening van de bijeenkomst waarbij ze niet ten onrechte opmerkte dat water en sanitair vaak wordt gezien als een resultaat van ontwikkeling, terwijl het een motor is voor economische ontwikkeling en belangrijk bijdraagt aan het terug dringen van de armoede. Het is alleen zo jammer dat in haar eigen beleid daar tot nu toe helemaal niets van te merken is. Zoals in het vorige weblog beschreven, probeer ik in het NDI-programma het onderwerp sociale huisvesting op de agenda van het parlement te krijgen. En daarmee de regering te bewegen eindelijk eens een begin te maken met de aanpak van de erbarmelijk slechte situatie waarin het grootste deel van de bevolking woont.

Honderden huizen gesloopt

Schrijnend is dat de komst van het panel wordt aangegrepen om het decor van de stad zo op te poetsen. Vlaggen OK, maar dat er rücksichtslos honderden krotten zijn gesloopt, waarbij de weinige bezittingen van de bewoners nietsontziend zijn vernield, en de verdreven bewoners geen enkel alternatief wordt geboden, is een schande van de eerste orde. Onaangekondigd trokken bulldozers als reuzen verdelgers enkele weken door de stad om grote schoonmaak te houden. De National Slum & Squatter Communities of Liberia (NASSCOL) tekende fel protest aan tegen deze ‘indiscriminate demolition excercises’. In een verklaring stelt de NASSCOL dat ze niets tegen ontwikkeling heeft, maar dat de overval van de bulldozers op de huizen een daad is die het verstand te boven gaat. De regering wordt er van beschuldigd het recht op eigendom op harteloze wijze te verkrachten en er bewust op uit te zijn de krottenwijkbewoners te straffen, omdat ze verantwoordelijk worden gesteld voor misdrijven, drugssmokkel en besmettelijke ziektes. In de verklaring, die is gepubliceerd in het dagblad ‘The Inquirer’, roept de NASSCOL de community's op om vreedzaam te reageren en te werken met ‘hands that can feel, eyes that can see and ears that can listen’. Maar niet alleen dat. NASSCOL heeft de Green Advocates in de armen genomen om te kijken wat er gedaan kan worden de belangen van de bewoners van sloppenwijken te behartigen.

Een criminele samenzwering?

Er was overigens ook een demonstratie tegen de bijeenkomst van de Hoog Geplaatsten gepland. Op Facebook had  Vandalark Patrick mensen opgeroepen om naar het vliegveld te gaan om met spandoeken en leuzen de buitenlandse gasten te wijzen op de problemen van Liberia. Maar voor het zover was, werd hij door de politie van zijn bed gelicht en volgens eigen zeggen mentaal gemarteld, een nacht opgesloten in een kamer vol muggen en kakkerlakken en van zijn mobiele telefoon beroofd. Volgens het gedetailleerde krantenbericht in diezelfde Inquirer werd hij vervoerd door een zwarte, geblindeerde jeep van de veiligheidsdienst (kenteken ‘RL-52-’), overgezet in een politie-auto (kenteken ‘107’) en vervolgens verhoord. Hoewel de president enkele uren voor zijn arrestatie nog had gezegd dat Liberia geen politieke gevangenen kent, beschouwde Patrick zich wel degelijk als zodanig. Het hoofd van de politie weersprak dit. De politie had zich keurig aan de wet gehouden door binnen de wettelijke termijn van 48 uur een gedegen onderzoek te houden, waaruit bleek dat hij zich schuldig had gemaakt aan ‘Criminal Conspiracy’ en dat hij zijn proces moest afwachten, om er vervolgens in een adem aan toe te voegen dat de politie zal blijven opkomen voor de vrijheid van meningsuiting en vergadering. De volgende dag demonstreerden vrienden van Patrick voor het Paleis van Justitie en eisten zijn onmiddellijk vrijlating, wat even later inderdaad gebeurde. De loop van het recht is in Liberia onnavolgbaar. 

Het kantoor van de Liberiaanse Persunie

De echte problemen


Er werd ook een alternatief Panel georganiseerd door verschillende civil society organisations onder het motto The People’s Forum, waarin de deelnemers zich bogen over ‘de echte problemen die Liberianen bezig houden’. Thomas Nah, directeur van het Center for Transparency and Accountability (CENTAL), bekritiseerde het beleid van de regering dat niet gericht is op het bestrijden van armoede en corruptie, maar zich vooral bezig houdt met infrastructuur en de uitverkoop van de natuurlijke hulpbronnen. ‘Ons land is erg rijk, we hebben ijzererts, regenwouden, goud en diamanten. Maar we kunnen onze kinderen niet naar een fatsoenlijke school sturen. We kunnen mensen geen fatsoenlijke huisvesting bieden. De 150 mensen die het Forum bezochten zagen een optreden van de hip-hop ster Takun J., die, zoals hij in een interview in het dagblad ‘Frontpage’ vertelde, ook al eens was gearresteerd, omdat hij in een van zijn liedjes de corruptie bij de politie hekelde. ‘Ik ben geslagen en in de gevangenis gestopt omdat ik over de kwalen van deze samenleving spreek’.  De voorzitter van de Liberiaanse Pers Unie, Peter Quaqua, sprak het Forum ook toe: ‘de mensen die wij de leiding van dit land hebben gegeven zijn verantwoordelijk voor de problemen waarmee we kampen (...) verkwanselen onze natuurlijke rijkdommen (...) zijn niet in staat voor goed water te zorgen of voor goede gezondheidszorg, zodat moeders niet meer in het kraambed hoeven te sterven’.
Eergisteren, zaterdag, gingen het High Level of Eminent Persons weer huiswaarts. Hopelijk levert het wat op. Het heeft in ieder geval de nodige stof doen opwaaien, pennen in beweging gebracht en daarmee de Liberianen een beetje bewuster gemaakt van de veranderingen die nodig zijn.