Een politieke belofte is sneller gegeven dan uitgevoerd

Deze week stond in het teken van twee van onze meest in het oog springende activiteiten, waar we het eerste jaar van ons programma mee afsluiten. Afgelopen woensdag en donderdag organiseerde NDI een National Issues Forum in het stadhuis van Monrovia en op vrijdag was het National Lobby Day in het parlementsgebouw.

Het National Issues Forum had als doel om activisten van burgergroepen te laten discussiëren met mensen uit de wetenschap, ambtenaren, internationale organisaties en stafleden van parlementariërs om zo hun standpunten, argumenten en doelstellingen aan te scherpen. Twee dagen, vier dagdelen, lang werden in twee parallelle sessies in totaal dus acht onderwerpen bediscussieerd. Onderwerpen die van groot belang zijn voor de ontwikkeling van Liberia, in het middelpunt van de maatschappelijke en politieke discussie staan, maar tegelijkertijd schreeuwen om meer aandacht en daadkracht van het parlement. Die acht sessies werden inhoudelijk niet door NDI voorbereid, maar door acht verschillende (coalities van) belangengroepen. Daaronder drie groepen, die wij met trainingen, adviezen en geld ondersteunen, om hun expertise en lobbykwaliteiten te vergroten. Dat zijn de WASH-coalitie (water, sanitair, hygiëne), de Natural Resource Management Consortium (NRM) en SEWODA, een women-empowerment groep. 

Deelnemers aan een sessie.

Lege bureaus en fourwheeldrives

WASH wijdde een sessie aan de noodzakelijke versimpeling van de politieke en ambtelijke commissies, agentschappen en ministeriële bemoeienissen om zo de aansturing en de realisering van zulke  belangrijke basisvoorzieningen als schoon water en riolering voor alle Liberianen bereikbaar te maken. Want nu is dat een wirwar van clubjes en baasjes die in kantoren achter veelal lege bureaus zitten, rondrijden in fourwheeldrives met chauffeur en bij iedere daadwerkelijke aanleg van waterput of riolering rekenen op geld van een internationale organisatie. Dat dit drastisch moet veranderen is voor velen duidelijk en hoe dat zou moeten was onderwerp van deze sessie. Door het fors saneren van en dus snijden in die ambtelijke top en de geldstromen meer richten op de aanleg van de zo noodzakelijke voorzieningen.

Het NRM-consortium zette in op de noodzaak van een eerlijke landpolitiek. Liberia kamp, zoals veel andere Afrikaanse landen, met wildwest taferelen als het om grondbezit gaat. Velen noemen zich ten onrechte eigenaar van stukken grond, verkopen die, waarna een ander zich meldt als de echte eigenaar en een land dispute is het gevolg. Dit gebeurt in steden en in het oerwoud, waar buitenlandse bedrijven azen op concessies voor bos- en mijnbouw en belachelijk goedkope deals met de chief van een dorp willen sluiten. Dat het noodzakelijk is om eerlijke wetgeving tot stand te brengen betoogde in deze sessie ook de vertegenwoordiger van de Land Commission, die bezig is met een wetsontwerp.

SEWODA richtte haar peilen op twee wetten die ter behandeling op het bordje van het parlement liggen. De Gender Parity Bill beoogt te bereiken dat in Huis en Senaat tenminste 30% van de leden vrouw (of man…) is. Of er voldoende steun voor dit wetsontwerp bestaat is onzeker, vandaar dat SEWODA er alles aan doet om zoveel mogelijk discussie over dit onderwerp te organiseren. Daarnaast moet de Anti-Rape Bill de parlementaire eindstreep halen om het grote probleem van verkrachtingen, met name ook binnen familieverband, te kunnen aanpakken. Steun daarvoor lijkt verzekerd, al betekent het aannemen van een wet, zeker (ook) in Liberia,  nog niet dat daar ook naar gehandeld wordt.

Geen woorden maar daden

De vierde sessie ging over de erbarmelijke kwaliteit in het lager onderwijs, dat geteisterd wordt door slecht betaalde, corrupte en incompetente onderwijzers, nauwelijks leermiddelen, overvolle klassen en uiterst onhygiënische omstandigheden. Het zijn deze ‘bekende feiten’ die de aanwezige onderwijsmensen de revue lieten passeren. Het is wonderbaarlijk dat er zoveel berusting bestaat op dit vlak. Veel meer actie is nodig om beleidsmakers tot herbezinning te dwingen, zo luidde de conclusie van deze sessie. En sommige deelnemers zullen daar ook mee bezig gaan.

De voorzitter van de jeugdafdeling van de vakbond licht toe.

De massale jeugdwerkloosheid werd in de vijfde sessie geanalyseerd door vertegenwoordigers van de koepel van jeugdorganisaties FLY (Federation of Liberian Youth) en de jeugdafdeling van de vakbond (Liberia Labor Congress). De cijfers zijn schrikbarend hoog (65% tussen 18 en 35 is werkloos) en het beleid werd als volstrekt onvoldoende gekarakteriseerd, wat ook wel door de vertegenwoordiger van het Ministerie van ‘Jeugd en Sport’ werd erkend. De zaal zat vol gemotiveerde jongeren die aan drie uur discussiëren niet genoeg hadden hun onvrede te uiten. De voorstellen van beide jeugdorganisaties (beter vakonderwijs, begeleiding naar werk, banen scheppen door de overheid) werden wel ondersteund, maar ook hier was de conclusie dat er veel meer moet gebeuren dan woorden op papier, wil er iets veranderen.

‘Veiligheid’ was het onderwerp van sessie nummer 6, waarbij de o.a. slechte staat van de gevangenissen en het doen en laten van de particuliere veiligheidsbedrijven werden besproken. Dat het, eufemistisch uitgedrukt, geen pretje is om in een Liberiaanse gevangenis te zitten, moge duidelijk zijn. Recente rapporten van internationale waarnemers op dit vlak waren vernietigend. Aan het fenomeen van de particuliere beveiligingsbedrijven heb ik in dit blog al eerder aandacht geschonken, en tot mijn grote verrassing vond de Security Work Group, die deze sessie organiseerde, dat de wildgroei in deze sector aangepakt moest worden.

Overweldigende opkomst

De sessies 7 en 8 gingen over wetgeving die de democratie in Liberia moeten verstevigen. Er werd in deze sessies gediscussieerd over noodzakelijke wijzigingen in de kieswet om verkiezingen eerlijker en transparanter te laten verlopen, zoals een evenwichtige samenstelling van de kiesraad, verbetering van de kiezersregistratie en een betrouwbare klachtenprocedure. De grondwet van Liberia is eveneens aan herziening toe. Er liggen vele wensen op tafel, maar gezien de ingewikkelde, ongelijksoortige en soms verwarrende tekst van de huidige grondwet is het haast onbegonnen werk om met wijzigingen, die alleen via een referendum van kracht kunnen worden, de tekst te verbeteren. Een geheel nieuwe grondwet zou de beste oplossing zijn, maar het is zeer de vraag of dat haalbaar is.

Deze acht actuele onderwerpen werden in ‘The Ballroom’ en ‘The Lounge’ van de City Hall van Monrovia bediscussieerd. We hadden op ongeveer honderd deelnemers voor elke dag gerekend, maar kwamen bedrogen uit. De eerste dag werd bezocht door zo’n 250 discussianten en de tweede dag door ruim 200. Een overweldigende opkomst die laat zien dat er een grote behoefte is om met een menukaart van acht sessies in de hand met elkaar diepgaand te discussiëren over belangrijke kwesties.

Lobbyisten poseren voor het parlementsgebouw.

National Lobby Day

De dag erop, vrijdag Valentijnsdag,  was de National Lobby Day. Niet voor niets waren beide evenementen in de tijd aan elkaar gekoppeld. Onze drie partners, NRM, WASH en SEWODA, hadden in de weken er voor afspraken gemaakt met ongeveer 60 (van de 103) parlementariërs om op deze vrijdag in individuele ontmoetingen de onderwerpen aan de orde te stellen die de dagen ervoor in hun sessies waren bediscussieerd. Elke belangengroep had een team van tien mensen samengesteld, die een week of drie geleden door ons een dag zijn getraind in hoe je zo’n lobbygesprek met een parlementariër moet voeren. Zoals: bezoek de lawmaker met een kleine delegatie (3-5 man/vrouw), verdeel de rollen, behandel één of twee onderwerpen, bereid je uiteraard goed voor, wees concreet met wat je wilt bereiken, probeer samen met de parlementariër een conclusie te formuleren voor een follow-up, laat een A4tje achter met de hoofdpunten en contactgegevens van je groep, maak een groepsfoto, bespreek het gesprek na met de delegatie en verdeel de taken die na het gesprek nodig zijn, stuur een bedankbrief met daarin de gezamenlijk getrokken conclusie en blijf met de parlementariër in gesprek. 

Iedere groep had een verschillend fel gekleurd T-shirt aan met de eigen slogan. En zo zwierven er afgelopen vrijdag van 10 tot 4 uur zo’n dertig actieve lobbyisten door het gebouw om met al die parlementariërs hun argumenten en wensen te bediscussiëren. Dat ging prima. Ze kregen van veel parlementariërs steun voor hun ideeën en voorstellen en nu is het uiteraard zaak om die steun te verzilveren in concrete daden. Aan het slot van de dag werd een persconferentie gehouden, waar veel journalisten op af kwamen. De leiders van de groepen gaven een beknopt verslag van de gesprekken die er gevoerd waren. Ze benadrukten dat zo’n lobbygesprek niet het einde was, maar het begin van engagement tussen parlementariërs en belangengroepen. Daar moet verder aan gewerkt worden want een belofte is door een politicus sneller gegeven dan uitgevoerd. 

De persconferentie.