Chinezen, Chiefs en de Europese Unie in het post-Ebola tijdperk

De laatste Ebola-patiënt in Liberia heeft deze week een Ebola Treatment Unit (ETU) verlaten, die was gelegen op het terrein van het nationale sportstadion in Monrovia. De ETU werd door de Chinezen gerund en dus was de Chinese ambassade vertegenwoordigd in de  persoon van Pang Hanzhao om de 59-jarige Beatrice Yardoldo uit te zwaaien, die 15 dagen was geobserveerd door een team van Chinese militaire artsen en Liberiaanse verpleegsters. Pang haalde volgens de Daily Observer een oud Chinees gezegde aan dat wie eenmaal een grote ramp heeft overleefd, voorbestemd is voor het eeuwige geluk, maar deze Oosterse wijsheid lijkt me niet besteed aan Liberianen die van de ene grote ramp (burgeroorlog) in de volgende (Ebola) terecht zijn gekomen. Realistisch voegde hij er dan ook aan toe dat China in het post-Ebola tijdsgewricht aanwezig zal zijn om aan het herstel van Liberia bij te dragen. Dat kan heel goed door de Liberiaanse overheid te leren hoe het over zijn eigen natuurlijke hulpbronnen kan beschikken, maar dat zei hij er niet bij.

De traditionele chiefs spreken zich uit tegen de tradities

In deze zelfde week kwamen in Bong County de traditionele chiefs van Liberia bijeen. Deze chiefs zijn in de vele dorpen die Liberia telt de ‘natuurlijke’ gezagsdragers die een grote invloed hebben op de dagelijkse gang van zaken. En aangezien de verspreiding van Ebola vooral werd gestimuleerd door onwetendheid en het gebruik van oude gebruiken, was het een goede zet van UNICEF om deze mannen en een enkele vrouw bijeen te halen. En dan vooral uit de provincies die grenzen aan de buurtlanden Guinee en Sierra Leone, waar de Ebola nog niet bedwongen is. 

Traditionele chiefs in Bong (Foto: Daily Observer)

De chiefs beloofden dat ze er op zullen toezien dat de doden niet meer worden gewassen, het eten van vlees uit het oerwoud (apen, vleermuizen) zal stoppen en er een eind komt aan Poro en Sande activiteiten. Deze laatstgenoemde zijn geheime genootschappen die met name (maar niet alleen) in afgelegen dorpen initiatierituelen en duistere machtsstructuren in stand houden, waar de (overigens uiterst zwakken en corrupte) justitie en politie geen enkele greep op (willen) hebben. Het waren mooie beloften van de chiefs, die ze hopelijk niet snel vergeten.

Papa God please help our leader

De president van Liberia, Ellen Johnson Sirleaf, was deze week in Brussel om een Ebola-conferentie bij te wonen over sociale en economische ontwikkeling in de landen die door de Ebola zijn getroffen. Op die conferentie werd bekend gemaakt dat de EU en de lidstaten tot nu toe samen 1,2 miljard euro hebben uitgetrokken om de Ebola-crisis in West-Afrika te bestrijden.

De Liberiaanse president was ook in Brussel voor de ondertekening van een vijfjarig programma dat de Europese Unie met Liberia gaat uitvoeren met als speerpunten: onderwijs, landbouw, goed bestuur en energie. Daarvoor stelt de EU 279 miljoen euro beschikbaar. 

EU-ambassadeur Tiina Intelmann (Foto: Daily Observer)

De  EU-ambassadeur in Liberia, de Estlandse  Tiina Intelmann, sprak de hoop uit dat deze cruciale prioriteiten in goede samenwerking met Liberia kunnen worden uitgevoerd om op korte en lange termijn bij te dragen aan herstel in Liberia. Op het  blog van de Daily Observer leidde dit bericht tot een wat ander geluid van een lezer: ‘Another money to liberia again papa God please help our leader and direct then, because money send by EU in the past has not benefit the liberian people.’

Deze lezer verwoordt wat velen in Liberia denken en veel internationale organisaties ook weten. De zwakke en corrupte overheid van Liberia kent vele strijkstokken en diepe zakken waar (uiteraard niet álle) hulpgelden in verdwijnen. De zwakte van de internationale hulp, hoe zeer die vaak terecht is gericht op skill building  en structurele verbeteringen, is dat er niet wordt samengewerkt in een krachtige anti-corruptie aanpak, Daarnaast is een gecoördineerde aanpak (afstemming, synergie, taakverdeling) noodzakelijk, die de Liberiaanse overheid geen andere keus biedt dan de levensomstandigheden van de grote massa te verbeteren. En om terug op die Chinees te komen: dat van die natuurlijke hulpbronnen geldt ook voor vele westerse landen en bedrijven.