Deze week toog ons team naar het noordwesten van Liberia om
de provincie Gbarpolu te bezoeken. Althans dat was de bedoeling. Nu heerst in
Liberia het regenseizoen, dat in mei/juni begint en doorloopt tot
oktober/november. Als het regent komt het niet met bakken maar met containers
uit de hemel. Het regent echter niet elke dag (wat wel vaak wordt gedacht). Nu
had het in de week voor we naar Gbarpolu vertrokken behoorlijk geregend, maar
een paar uur lang was de kortste route die we reden goed te doen. Uiteraard een
onverharde weg, met veel kuilen, maar daar raak je aan gewend. Tot we toch op
een over de weg stromende rivier stuitten, ongeveer een meter diep. Niet te
doen dus. Motorfietsen werden nog wel door het water heen gedragen, maar auto’s
konden niet verder. Omgekeerd dus en de alternatieve route, via Tubmanburg,
genomen. Maar ook daar kregen we te horen dat deze weg onbegaanbaar was.
 |
| Hoog water op weg naar Gbarpolu |
Op naar Robertsport
Plan B werd in werking gezet: op naar Grand Cape Mount, de
provincie die aan de Atlantische Oceaan ligt en aan Sierra Leone grenst. De weg
was te doen en aan het eind van de dag kwamen we aan in Robertsport, de
provinciehoofdstad. Nou ja stad, een groot dorp, dat aan de oceaan ligt op
weelderig begroeide hellingen. In het droge seizoen is het een gewilde surfplek
en op het strand ligt het door expats bezochte Nana’s Lodge waar je een blokhut kunt huren.
In Robertsport spraken we met enkele politieke partijen,
assistenten van de superintendent en de chef (magistrate) van de National Election Commission (NEC), die in Grand
Cape Mount verantwoordelijk is voor het organiseren van de verkiezingen. En dat
is geen sinecure. De voorbereidingen van de verkiezingen zijn al het hele jaar
aan de gang. In januari en februari organiseerde de NEC, maar ook vele internationals NGO's waaronder NDI, met behulp van talloze
burgergroepen, de voter education.
Met affiches, maar vooral met megafoons, deur-tot-deur gesprekken en de community radiostations, worden de
Liberianen voorgelicht hoe ze het moeten aanpakken willen ze in oktober hun
stem kunnen uitbrengen.
Een ingewikkelde procedure
Allereerst moest je je in maart laten inschrijven in het
kiezersregister. Anders kun je niet stemmen. Je
kreeg dan een kieskaart met foto, naam, id-nummer enz. Vervolgens deed je er goed aan om in juni
te controleren of je naam voorkwam op de kiezerslijsten, de foto de juiste is
en de naam goed gespeld. Die kiezerslijsten liggen namelijk op verkiezingsdag,
10 oktober, in het stembureau en als op die lijst iets niet klopt (geen foto,
naam fout gespeld), zou het stembureau moeilijk kunnen doen. Nu bleken de namen
massaal fout te zijn gespeld, wat niet zo wonderlijk is als je bedenkt dat veel
mensen niet kunnen lezen, schrijven of spellen, er 15 verschillende talen zijn
en de NEC-medewerkers die het registratiewerk doen ook niet allemaal het beste onderwijs
hebben genoten. In haar wijsheid besloot de NEC dan ook dat iedereen die een
kieskaart met een goede foto heeft op 10 oktober kan stemmen, ongeacht of de naam
goed of fout is gespeld.
Vervolgens kunnen de kiezers die hun stemkaart zijn
kwijtgeraakt een nieuwe kaart ophalen in een zogenaamd replacement center, waar elk
van de 73 kiesdistricten er één of enkele van heeft. Dat was deze week.
Deze hele ingewikkelde procedure moeten de Liberianen dus
goed tussen de oren krijgen. Dat vergt een maandenlang volgehouden
voorlichtingscampagne. De chef van de NEC in de desbetreffende provincie is er
verantwoordelijk voor dat al die activiteiten (registratie, kieslijstcontrole
en het verkrijgen van een nieuwe stemkaart) goed verlopen.
 |
| Collega Loka (links) en de magistrate van Roberstport en zijn assistent |
Niqab af
Het hoeft geen betoog dat er, ondanks alle inspanningen, er
toch geregeld wat misging tijdens de registratie van kiezers. Zo werkte een camera soms niet, of de printer van de
kieskaart. Dan moesten de mensen de volgende dag terugkomen, terwijl ze soms
uren hebben gelopen om zich te kunnen registreren. Sommige registratiebureaus
gingen te laat open of de juiste formulieren ontbraken. Er waren klachten over
inwoners van Sierra Leone die tot dezelfde stam behoren als Liberianen in het
grensgebied en de grens overkwamen om zich te registeren. Moslima’s zouden
gedwongen zijn voor de foto hun niqab af te doen. Dat neemt niet weg dat over
het algemeen volgens waarnemers de registratie redelijk goed is verlopen en de NEC
haar werk al een stuk beter heeft gedaan dan in 2011.
Ons team sprak deze week ook met de twee magistrates
die Montserrado bestieren, de provincie
waarin Monrovia ligt. Het bleken bevlogen, ervaren professionals te zijn die
een pittige taak hebben, realistisch genoeg zijn om te weten dat er toch
allerlei problemen zullen opduiken, die ze het hoofd moeten bieden.
In de hoofdstad spraken we met (kandidaat-)parlementariërs,
lokale verkiezingswaarnemers en de Slum
Dwellers Organisation van Liberia, die in de slopenwijken van Monrovia
mensen motiveren om hun stemrecht te gebruiken.
We bezochten in Grand Cape Mount, Bomi en Monserrado een elftal
replacement centres. Begin deze week
was het er erg stil, maar in de loop van de week kwamen er steeds meer mensen
opdagen om een nieuwe stemkaart te krijgen. Een enkeling die vergeten was
zich in maart te registreren, probeerde het nu alsnog, maar stootte zijn neus.
Zijn (het waren altijd mannen) naam stond immers niet op de kiezerslijst. Er
kwamen trouwen twee keer zoveel meer mannen dan vrouwen een nieuwe stemkaart
halen. Blijkbaar is de (Liberiaanse?) man een stuk slordiger.
Op zaterdag kwamen de meeste mensen. Wij bezochten die dag twee centers in Monrovia. In het centrum
stonden een stuk of twintig mensen vreedzaam in de rij om het begeerde document
te krijgen. In de slum New Kru Town
was het vrij chaotisch. Zo’n veertig mensen stonden om de tafel van de drie NEC-medewerkers
heen. Veel geschreeuw en verontwaardiging. De medewerkers zouden te laat
verschenen zijn en sommige mensen hadden gisteren ook al tevergeefs staan
wachten. Bovendien was er in deze dichtbevolkte wijk slechts één replacement centre voor de ruim 40.000
geregistreerde kiezers.
Intussen reed de verkiezingskaravaan van een CDC-kandidaat
langs, de oppositiepartij van George Weah die veel kiezers uit de sloppenwijken trekt. Honderden jongeren op een truck en in auto’s erachter. Harde muziek en
veel gelach. De verkiezingscampagne komt langzaam op stoom.
 |
| Deel van de CDC Verkiezingskaravaan in New Kru Town |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten