 |
| Wellicht een particulier initiatief? |
Liberia
krijgt geen cent van de Nederlandse ontwikkelingsgelden. Dat werd nog eens
bevestigd door de Nederlandse ambassadeur (standplaats Accra, Ghana) die
vorige week zijn geloofsbrieven kwam overhandigen aan president Sirleaf
Johnson. Ter ere van zijn komst naar Monrovia was er een borrel bij een
Nederlands echtpaar thuis. Zij hadden alle bij hen bekende Nederlanders
uitgenodigd, dus zo’n 25 landgenoten hadden een gezellige avond met drankjes en
hapjes en een verhaal van de ambassadeur dat overal ambassades vanwege
bezuinigingen worden opgedoekt en zijn ambassade nu een gebied moet bestrijken
tussen Mauritanië en Yemen. Zo’n 20 landen, half Afrika-onder de Sahara. En dat
zijn ambassade een veredeld paspoort- en visumuitgifte bureau wordt. Geen budget
voor nuttige projecten.
Hagelslag en Heineken
Liberia
krijgt dus geen Nederlandse stuiver. Is dat erg voor het Nederlandse
bedrijfsleven? De schappen van de supermarkten liggen vol met Nederlandse
producten, van augurken tot schoonmaakmiddelen en van hagelslag tot pils. Heineken
heeft van Afrika een speerpunt gemaakt. Op strategische plekken, zoals langs de
weg tussen Monrovia en het vliegveld, worden kleine café’s helgroen geschilderd
en voorzien van een enorm Heineken logo. De BAM werkt in de haven en in de
landbouwsector proberen Nederlandse kunstmestfabrieken hun waar te slijten.
Maar heeft dat iets met ‘ontwikkelingshulp’ te maken? Waarom zou je een
Heineken pils moeten kopen, terwijl het lokaal/regionaal geproduceerde
Club-bier hetzelfde smaakt en goedkoper is?
De ‘open
deur’ politiek die nu al decennia lang het economische beleid van Liberia bepaalt,
heeft er voor gezorgd dat buitenlandse bedrijven, met luchtige
belastingfaciliteiten, goedkope langlopende contracten en slecht betaalde,
ongeschoolde arbeidskrachten hier
grondstoffen kunnen weghalen en hun eindproducten kunnen verkopen. Die ‘open
deur’ politiek is ingegeven door het korte-termijn-denken van de overheid, die
op deze manier snel geld incasseert via
de langlopende contracten. En geld dat onder tafel wordt geschoven naar een
corrupte elite. Het gevolg is dat er nauwelijks
een economische activiteit van enige omvang bestaat tussen grondstof en
eindproduct. Het vruchtbare land is zo
rijk aan natural resources, onder en
boven de grond, maar heeft zich laten ringeloren door de coalitie van kortzichtige
politici en hebzuchtige, westerse bedrijven en nagelaten een sociaal-economische
infrastructuur op te bouwen.
South2North in the Cafe
Gisteravond was
er een uur lang een discussie op Al Jazeera over het nut van internationale (ontwikkelings)samenwerking
in Afrika. Dat is weer even iets anders dan de Cyprus-crisis die de Europese
media domineert. De uitzending kwam vanuit Zuid-Afrika, waar deze week de
presidenten van de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en
Zuid-Afrika) bijeen waren om hun samenwerking verder vorm en inhoud te geven.
Vijf snel groeiende economieën, die de –overigens eroderende- dominantie van de
VS op het wereldtoneel zat zijn. Die uit welbegrepen eigen belang op allerlei
vlakken willen samenwerken, zonder bemoeienis met de –vaak deplorabele- staat
waarin de mensenrechten zich in hun land bevinden.
In het
programma (South2North) betoogden
drie experts (Stuenkel van de Indiase Nehru-universiteit, de Zuid-Afrikaan Moeletsi
Mbeki, criticaster van autoritaire en corrupte Afrikaanse regimes en Joanna
Kerr van Action Aid) dat goed bestuur een noodzakelijke voorwaarde is voor een
rechtvaardige ontwikkeling in Afrika. De economische potenties zijn volop
aanwezig, maar door corruptie, een zwak juridisch system en gebrekkige mensenrechten, komen die
economische potenties in grote mate ten goede aan een elitaire bovenlaag en het
westerse bedrijfsleven.
Enkele uren
daarna (het werd een latertje gisteravond) was er op hetzelfde Al Jazeera een
uur lang ‘The Cafe', zeg maar een soort
Buitenhof, maar dan honderd keer beter. Plek van uitzending deze keer: een café
in Mexico City. Een politicus, een oud burgemeester van de stad, een studentenleidster,
een journalist en een boer wiens familie door drugsbaronnen was vermoord, discussieerden
over de ‘war on drugs’ in Mexico, de
wetteloosheid, de macht van de grote bedrijven en de economische groei die het
land doormaakt, maar die de sociale ongelijkheid tegelijkertijd enorm vergroot.
Duizenden kilometers verwijderd van Zuid-Afrika kwamen ze tot dezelfde conclusie.
De macht van bedrijven aan banden, een bezem door de politieke elite, een juridisch
systeem dat zonder aanzien des persoons werkt, en –specifiek voor de Mexicaanse
situatie- legalisering van drugs. In beide uitzendingen werd de hoop-en
verwachting- uitgesproken dat de nieuwe generatie jongeren en de kracht van de
sociale media de weg bereiden voor een breder maatschappelijk verzet tegen
ongebreidelde economische macht, corrupt bestuur, juridische willekeur en foute
politici. In deze context is de Nederlandse discussie over
ontwikkelingssamenwerking tamelijk onbeholpen.
Nelson Mandela Day
Soms komen
dingen verrassend bij elkaar. Ik heb net de TV Sunderland-Manchester United aangezet.
Sinds Robin van Persie daar speelt volg ik Manchester; Van Persie is overigens
met voorsprong de bekendste Nederlander in Liberia. (Hij maakt nu 1-0 in de
26ste minuut, mooie actie, beetje geluk.) Sunderland heeft als shirt’reclame’ ‘invest in Africa’.
Een blik op
de website van de club leert dat het vandaag Nelson Mandela Day in het stadion
is.
‘Sunderland
AFC will be a Legacy Advocate for the Nelson Mandela Foundation, a
not-for-profit organisation established in 1999 to support the former South
African Presidents’ ongoing engagement in promoting his legacy of social
justice outside the purely political arena following his retirement.
Sunderland’s
players will sport one-off t-shirts for the pre-game warm up on Saturday, bearing
the foundation’s logo and a special ‘text to donate’ message in support of the
foundation. Both teams will take to the field through a guard of honour of
youngsters also sporting Nelson Mandela Foundation t-shirts, along with eleven
specially chosen mascots. A flag bearing the foundations’ logo will also be
displayed pitchside.
African
musicians, the Abatimbo Drummers of Burundi, will entertain fans before the
game and again at half-time showcasing the unique musical sound of Africa.’
Mooi toch?
